ได้เวลาเริ่มต้นเสียที กับสิ่งนี้ที่ผมรับปากกับพี่เว็บมานาน (นานเกินไปหน่อยครับ แหะๆขออภัย)

  ผมตั้งใจว่าจะทำบทความแยกเป็นบท เป็นตอนไป  เริ่มจากความเข้าใจพื้นฐานก่อน  พยายามจะใช้ภาษาง่ายที่สุดเท่าที่จะทำได้นะครับ และหลีกเลี่ยงคำศัพท์ทางเทคนิคที่เข้าใจยาก แต่คงต้องมีการบรรยายเป็นตัวอักษรมากสักหน่อย คำอธิบายทางเทคนิคบางอย่างที่ดูยุ่งยากซับซ้อน ถ้าข้ามได้ ผมจะข้ามลัดไปเลย ก็ค่อยๆอ่าน ค่อยๆฝึก ทำความเข้าใจ ซ้ำไปซ้ำมา ไปเรื่อยๆ แบบไม่ต้องเครียดนะครับ เดี๋ยวก็เข้าใจได้เอง  หรือไม่ก็งงมากขึ้น  ก๊ากกกกกกกกๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ
   
หากเพื่อนๆ พี่ๆ น้องๆ ท่านใด มีข้อเสนอแนะเพิ่มเติม หรือติชมอย่างไร เชิญได้ตามสะดวกครับ ไม่ต้องเกรงใจ 

--------------------------------------------------------------------------------


  สำหรับบทที่1  มี 3 ตอน

  ตอนที่ 1 ทำความรู้จักค่า F-stop
  ตอนที่ 2 ทำความรู้จักค่า Shutter speed
  ตอนที่ 3 ทำความรู้จักค่า ISO

  ตอนที่ 1 ทำความรู้จักค่า F-stop



  ค่า F-stop หรือ ค่ารูรับแสง คืออะไรมันก็ไม่ค่อยยุ่งยากที่จะอธิบาย แต่เอาง่ายๆ เลย ให้สังเกตุที่ดวงตาของเราเอง ลองแหงนหน้าขึ้นมองหลอดไฟ แล้วลืมตาให้กว้างๆ -----------> เป็นไงครับ สว่างจ้า แสบตา

  ทีนี้ทดลองหรี่ตาลงจนตาแทบจะปิด ---------------> ดูมืดๆทึบๆลงมั๊ยครับ

  รูรับแสงที่เลนส์ของกล้อง ก็ลักษณะคล้ายๆกันนี้ คือถ้ารูกว้าง ก็รับแสงได้มาก ถ้ารูแคบลง ก็รับแสงได้น้อยลง
  แต่ที่จะงงก็ตรงตัวเลขค่า F-stop ที่โชว์อยู่ในกล้องนี่แหละครับ  ให้จำง่ายๆว่า รูรับแสงกว้าง----> ตัวเลขน้อย  , รูรับแสงแคบ----->ตัวเลขมาก

  ค่ารูรับแสง ไม่เพียงส่งผลกับ"ปริมาณแสง"ที่เข้าสู่ตัวกล้องเพียงอย่างเดียว  แต่ยังส่งผลถึง "ระยะชัด" ของภาพที่ออกมาด้วย

  สังเกตุภาพนี้ ที่ฉากหลังเป็นต้นไม้เขียวๆ จะเบลอจนไม่เห็นรายละเอียด
  การถ่ายภาพให้ตัวแบบชัด--ฉากหลังเบลอ  พยายามใช้รูรับแสงกว้าง (ค่า F น้อยๆ  เช่น F5.6  , F2.8) โดยให้ตัวแบบ อยู่ห่างจากฉากหลังพอสมควร(ยิ่งห่างมาก ฉากหลังยิ่งเบลอ) แล้วซูมเลนส์เข้าไปหาตัวแบบ
  ลักษณะดังที่กล่าวมานี้  เราเรียกกันว่า  "ชัดลึก - ชัดตื้น"
  ภาพนี้ เข้าข่าย ชัดตื้น ครับ

  ** ข้อควรสังเกตุอย่างหนึ่งคือ  กล้องดิจิตอลคอมแพค ทั่วๆไป จะมีคุณลักษณะเฉพาะตัว คือ "มีความชัดลึกสูง"  นั่นคือ พยายามถ่ายอย่างไร ฉากหลังก็เบลอได้ยาก ซึ่งมีสาเหตุมากจากขนาดของเซ็นเซอร์รับภาพในตัวกล้อง
  หลายท่านถ้าอ่านบทความทำความเข้าใจแล้ว นำกล้องดิจิตอลคอมแพค ไปลองถ่าย ผลปรากฎว่า ตั้งรูรับแสงให้กว้างที่สุดแล้ว  ซูมก็เข้าไปจนสุดแล้ว  แถมตัวแบบก็ยังอยู่ห่างจากฉากหลังตั้งไกล  ฉากหลังก็ยังไม่สามารถเรียกได้ว่าเบลอซักที  อันนี้ต้องเข้าใจข้อจำกัดของตัวกล้องด้วยนะครับ  แต่อย่าถึงกับซีเรียสไป  การถ่ายภาพไม่ใช่ว่า หน้าชัด-หลังเบลอ แล้วจะดูสวยเสมอไป  มุมมองสิครับ สำคัญกว่า

  พูดมาถึงตรงนี้  อ้าว ! แล้วกล้องดิจิตอลแบบไหนบ้างที่ใช้แล้ว เห็นผล เรื่องหน้าชัด-หลังเบลอ อย่างชัดเจน  ก็ตอบง่ายๆเลยอย่างแรกก็ต้องกล้องดิจิตอลแบบถอดเปลี่ยนเลนส์ได้ (SLR)  และ กล้องดิจิตอลคอมแพคพวกที่ซูมได้ไกลสุดกู่ทั้งหลายน่ะครับ  ที่โฆษณาว่า ซูม 10X  , 12X  เนี่ยแหละครับ  ใช้รูรับแสงกว้างให้สุดๆ แล้วซูมเข้าไปเยอะๆ รับรองฉากหลังเบลอแน่  แต่ระวัง ! ตัวแบบจะเบลอไปด้วยนะครับ  แหะๆ  ก็แหม ซูมเข้าไปขนาดน๊านนน  โอกาสภาพสั่นก็สูงอยู่  (แล้วจะว่ารายละเอียดในเรื่องนี้ต่อไป  ถ้าไม่ลืม)

  แต่จริงๆแล้ว อาจไม่ต้องใช้รุ่นซูมถึงขนาดนั้นก็ได้ครับ  ผมเคยใช้โซนี่ รุ่น F717  ซูมได้ 5 เท่าเอง แต่ดีตรงรูรับแสงที่ปรับได้ค่อนข้างกว้างมากคือ F2.0-2.4  ก็เลยได้เปรียบตรงนี้มาชดเชยช่วงซูมครับ

  สังเกตุน้องเหมียวตัวหน้า ตรงจมูก ตา หน้าผาก และมือ ครับ จะเห็นว่าชัด

  สังเกตุตรงขอบล่างของภาพ จะเห็นว่า เบลอ
  สังเกตุตรงตัวเหมียว พ้นจากส่วนหัวไปจนถึงฉากหลัง จะเห็นว่า เบลอ เช่นกัน

  ภาพนี้ ผมโฟกัสที่จมูก  ใช้ค่า F5.6  แล้วซูมเข้าไปที่ 255 mm  ส่งผลทันทีให้ภาพมีความ "ชัดตื้น" สูง หรือ มีระยะชัดที่น้อยมาก ทำให้เห็นอย่างชัดเจนว่า ระยะก่อน และหลัง ตำแหน่งโฟกัส (จมูก) จะเบลอ

  รูปนี้ ผมโฟกัสที่ ตัวแพ ครับ ใช้ค่า F8  ซูมเข้าไปที่ 46 mm

  ดูภาพที่ Resize มาแบบนี้ ต้องบอกว่าภาพนี้ แยกไม่ค่อยออกครับว่า ตรงไหนชัด ตรงไหนไม่ชัด  เดี๋ยวผมจะ Crop ให้ดู ขนาด 100% ใน แต่จุด

  ตรงแพ คือจุดโฟกัส  ส่วนต้นไม้ใบหญ้าข้างหลังนั่น ถือเป็น ฉากหลัง
  สังเกตุได้เลยว่า ฉากหลังไม่เบลอ  เพราะ ฉากหลังอยู่ใกล้กับตัวแบบมาก บวกกับช่วงซูมแค่น้อยนิด  และค่า F-stop ที่ แคบพอประมาณ

  ขอนไม้ที่อยู่ตรงกลางภาพต้นฉบับ  สังเกตุว่า เบลอนิดๆนะครับ  อยู่ ณ ตำแหน่งที่ไกลจากจุดโฟกัสมาก

  สรุปเอาซะงั้น ในเรื่องค่า F-stop ว่า

  1. ส่งผลต่อปริมาณแสงที่กล้องจะได้รับในช่วงเวลาหนึ่ง (ซึ่งควบคุมโดยความไวชัตเตอร์ ที่จะกล่าวถึงในลำดับต่อไป)
  2. ส่งผลต่อระยะชัดของภาพ "ที่แผ่จากจุดโฟกัส"  ค่า F น้อยๆ ระยะชัดก็น้อย แต่รับแสงได้มาก    -------> ในขณะที่ ค่า F มากๆ ระยะชัดก็เพิ่มขึ้น แต่จะรับแสงได้น้อยลง

  และสุดท้าย ... ส่งผลให้หลายๆคนที่มาอ่าน ชักจะงงๆไปกับเจ้าค่านี้ไม่มากก็น้อย  กรั่กๆๆๆๆๆๆ

  ก็จบเรื่องค่า F-stop เอาไว้เท่านี้ก่อน  ถ้ามีอะไรเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องนี้ จะเอามาต่อทีหลังครับ

  ไปอ่านกันตอนต่อไป  เรื่อง ค่า Shutter speed