วิธีตกเเบบjigging(จิ๊กกิ้ง)
การตกปลาทะเล แบบขว้างเหยื่อปลอมผิวน้ำในแนวราบ (Horizontal Surface Popping) และการตกปลาด้วยเหยื่อปลอมโดยการกระตุกเหยื่อในแนวดิ่ง (Vertical Jigging) กำลังเป็นที่นิยมในบ้านเราอย่างกว้างขวาง สิ่งที่เป็นข้อดีอย่างเห็นได้ชัดก็คือ นักตกปลาบ้านเราได้มีการพัฒนาการตกปลาไปสู่อีกขั้นหนึ่ง จากแต่ก่อนที่เคยใช้แต่เหยื่อจริงไม่ว่าจะเป็นหรือตาย ในการตกปลาหน้าดิน กลางน้ำและผิวน้ำ กับการลากเหยื่อปลอมขณะเรือวิ่ง (Trolling)
แท้ที่จริงแล้วการตกปลาทั้งสองแบบข้างต้นที่เรียกกันสั้นๆว่า Popping และ Jigging นั้นไม่ใช่เป็นเรื่องใหม่ นักตกปลาอาชีพที่อยู่ใกล้ทะเลฝั่งอันดามัน แถวๆ นางย่อน อำเภอคุระบุรี หรือนักตกปลาแถวๆจังหวัดระนอง พังงา และภูเก็ต บางส่วนก็มีการตกปลาด้วยวิธีนี้อยู่แล้ว เพียงแต่เป็นกลุ่มเล็กๆ ครั้นเมื่อมีนักปลาจากต่างชาติ เช่นจากญี่ปุ่น และสิงค์โปร์เข้ามาตกปลาในบ้านเรามากขึ้น ในระยะหลังๆนี้ได้นำเอาวิธีการตกปลาทั้งสองแบบมาเผยแพร่ และกระแสก็ได้เป็นที่ยอมรับอย่างรวดเร็ว จะสังเกตได้ว่าขณะนี้ ได้มีเรือบริการตกปลาแบบนี้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งเรือส่วนใหญ่จะมีที่จังหวัดระนอง พังงา และภูเก็ต เรือเหล่าจัดพื้นที่ด้านหน้าและด้านท้ายเรือโล่งไม่มีหลังคาและเสามาวางให้เกะกะ ส่วนของที่บังคับเรือจะอยู่ชั้นบน เพื่อให้นักตกปลาได้ใช้พื้นที่มากขึ้น
เรือตกปลาโดยวิธี Popping และ Jigging ที่ระนองกับเรือไต๋โท สี่ห้าครั้งเมื่อสองปีที่แล้วและเรือไต๋ลือที่ท่าทับละมุ จังหวัดพังงาปีที่แล้วสามครั้ง ก่อนหน้านั้นห้าหกปีก่อนเคยตกปลาแบบ Jigging กับเรือไต๋แป๊ะที่สิมิลัน ครั้งเดียวครั้งนั้นทริปก่อนหน้าผู้เขียนมีนักตกปลาจากญี่ปุนตกปลากับเรือต๋แป๊ะแบบ Jigging อย่างเดียว ผมเห็นปลาที่พวกเขารอขายในตอนเช้าร่วมๆห้าร้อยกิโลกรัมในจำนวนนั้นมีปลาสาระพัด ทั้งกะมงชนิดต่างๆทั้งกะมงพร้าว กะมงจุดฟ้า กะมงตาเพชร กะมงแก้มบาง ทูน่าต่าง เก๋าเรนโบว์ สาก อินทรี วาฮู โฉมงามและอื่นๆ แถมนักตกปลาต่างชาติพวกนั้นยังให้เหยื่อแก่ผู้เขียนสามสี่ตัว เป็นโลหะยาวๆคล้ายสปูน แต่มีน้ำหนักมาก ผมให้ไต๋แป๊ะสอนวิธีใช้ให้ ตกอย่างไรก้ไม่ได้ตัวทั้งที่พยายามอยู่ครึ่งค่อนวัน ตอนนั้นเลยเห็นว่าเอาดีกับงานนี้ไม่ได้แน่ๆ จนลืมเลือนไป มาสองปีที่แล้วเมื่อได้มีโอกาสอีกครั้ง ทั้ง Popping และ Jigging คราวนี้ชักจะได้ตัว ก็เลยต้องหันมาศึกษาเรื่องนี้กันอย่างจริงจัง พื้นฐานของการตกปลาแบบ Jigging
Jigging แปลความหมายโดยรวมๆหมายถึง การกระตุก ส่วนการตกปลาแบบ Jigging หมายถึงการตกปลาที่ใช้เหยื่อ Jigs ซึ่งเหยื่อที่ว่าสามารถทำจากวัสดุแบบแข็งจำพวกโลหะเช่นทองเหลือง ตะกั่ว เป็นต้นหรือจะทำด้วยวัสดุนิ่มจำพวก พลาสติคนิ่ม ซิลิโคน หรืออาจผสมผสานกันก็ได้โดยเลียนแบบเหยื่อจริงจากธรรมชาติ เช่นปลา กุ้ง ปลาหมึก เป็นต้น ส่วนเทคนิคการตกนั้นทำได้โดยการสร้างความเคลื่อนไหวให้กับตัวเหยื่อ หรือ Motion ให้เลียนแบบเหยื่อธรรมชาติ เช่นการเคลื่อนไหวของกุ้ง การว่ายน้ำของปลาหมึก ปลาเป็น หรือปลาที่กำลังได้รับบาดเจ็บ ซึ่งการสร้างความเคลื่อนไหวหรือ Motion นั้นทำได้โดยใช้คันเบ็ดกระตุก และใช้รอกเป็นตัวเก็บสายเพื่อให้เหยื่อเกิด Action ตามที่ต้องการ ดังนั้นการสร้าง Motion ให้เหยื่อเกิด Action ย่อมทำได้หลากหลายรูปแบบซึ่งขึ้นอยู่กับลักษณะของเหยื่อ แบบต่างๆ และตามลักษณะการตกปลาในระดับความลึกของน้ำที่ต่างกัน สำหรับบ้านเรานิยม Jigging สำหรับตกปลาหน้าดิน (Jigging for bottom fish) และ Jigging สำหรับปลากลางน้ำในทะเลเปิด (Offshore jigging)
Jigging (สำหรับปลาหน้าดิน )
การ Jigging ประเภทนี้เหมาะกับการตกปลาที่น้ำไม่ลึกมากนัก เทคนิคการสร้างความเคลื่อนไหวให้กับเหยื่อเพื่อให้เกิดAction ทำได้โดยการกระตุกเหยื่อขึ้นลงในแนวดิ่ง ในจังหวะเร็วช้า ต่างๆกันคล้ายๆกับการโสกเหยื่อด้วยชุดเบ็ด ชักโง้ง หรือที่เรียกติดปากกันว่า :ซาบีกิ การสร้าง Motion ให้กับเหยื่อ Jigs ขึ้นลง ในแนวดิ่ง (Vertical Jigging)ทำได้โดยการปล่อยเหยื่อ Jigs ลงสู่พื้นล่างของน้ำจากนั้นกระตุกคันเบ็ดขึ้นแล้วเก็บสายเข้าไปในรอก จากนั้นก็ลดคันเบ็ดลงแล้วกระตุกคันขึ้นเก็บสายเข้ารอก ทำซ้ำๆที่ความเร็วต่างๆกันจนเหยื่อขึ้นมาถึงบริเวณกลางน้ำ แล้วค่อยปล่อยเหยื่อลงสู่พื้นน้ำหน้าดินอีกครั้ง ซึ่งการตกปลาแบบนี้หวังผลกับปลาหน้าดิน เช่นปลาเก๋า ปลากะพงแดง ปลากะมงตาเพชร ปลาโฉมงามและปลาชนิอื่นๆ
Jigging (สำหรับปลากลางน้ำในทะเลเปิด)
การ Jigging ประเภทนี้เหมาะกับการตกปลาน้ำลึกในทะเลเปิดหรือที่บ้านเราเรียกกันว่า ชายร่อง หรือ ไหล่ทวีป ที่เน้นปลางกลางน้ำเป็นหลัก เทคนิคสร้างความเคลื่อนไหวให้กับเหยื่อ Jigs เพื่อให้เกิด Action อาจจะใช้วิธีเดียวกันกับวิธีตกปลาหน้าดินคือกระตุกขึ้นลงในแนวดิ่ง หรืออาจจะผสมผสานวิธีการอื่นๆเพิ่มเติมเช่นการสร้างความเคลื่อนไหวในแนวเฉียงเป็นต้น ซึ่งเหยื่อที่เลือกใช้จะมีน้ำหนักน้อยกว่าเหยื่อแบบหน้าดินที่มีความลึกและความแรงของกระแสน้ำเท่ากัน ทั้งนี้วิธีการตกทำได้ดดยการปล่อยเหยื่อ Jigs ลงสู่ระดับ สองในสามของความลึกของน้ำ จากนั้นค่อยสร้างความเคลื่อนไหวกับเหยื่อจนถึงผิวน้ำ ซึ่งการตกปลาวิธีนี้หวังผลกับปลาหลากหลายชนิดเช่น ปลาตระกูลทูน่า สำลีน้ำลึก ปลาช่อนทะเล ปลาอินทรีย์ ปลาสากและปลาอื่นๆนอกจากนั้นยังมี Jigging ประเภทอื่นๆที่บ้านเราไม่ค่อยนิยมใช้กันเช่น Jigging แบบลอยน้ำ (Drift Jigging) แต่ทั้งนี้ การ Jigging ที่ดีจะเลือกเหยื่อ Jigs ให้เหมาะสมกับสภาวะการตกปลาแบบต่างๆ ซึ่งจะต้องคำนึงถึงน้ำหนักและสีสันของเหยื่อ ให้เหมาะสมกับความลึกและความแรงของกระแสน้ำไหล รวมทั้งความใส ขุ่นของน้ำ โดยเหยื่อนั้นจะต้องมีน้ำหนักมากพอที่จะสร้างความเคลื่อนไหวในแนวดิ่ง และสว่างพอที่จะให้ปลามองเห็นเหยื่อได้องค์ประกอบของการตกปลาแบบ Jigging
การตกปลาแบบ Jigging ให้สัมฤทธิ์ผลได้นั้นมีองค์ประกอบอยู่หลายอย่างนอกเหนือจากวิธีการตกที่ได้กล่าวมาข้างต้นแล้ว นักตกปลาจะต้องจัดหาหรือเลือกใช้อุปกรณ์ ให้เหมาะสมเช่น ตัวเหยื่อ ตัวเบ็ด รอก คันเบ็ด สายที่อยู่ในรอก และวิธีการประกอบ เช่นวิธีผูกสายหน้า วิธีผูกเบ็ด และรายละเอียดปลีกย่อยซึ่งจะได้กล่าวถึงพอเข้าใจอุปกรณในการตกปลาแบJiggingเหยื่อ Jigsดังที่ได้เกริ่นมาข้างต้นแล้วว่าเหยื่อJigs นั้นสามารถผลิตจากวัสดุที่ เป็นโลหะแบบแข็ง และสามารถผลิตจากวัสดุแบบอ่อน หรืออาจจะผสมผสานระหว่างวัสดุทั้งสองแบบได้ เหยื่อ jigs นั้นสามารถนำไปใช้งานได้หลายรูปแบบ ทั้งน้ำตื้น น้ำลึก สามารถขว้าง และแม้กระทั่งลากก็ยังใช้ได้ แต่เหยื่อ Jigs นั้นมีข้อจำกัดตรงที่เหยื่อ Jigs ไม่สามารถเลียนแบบเหยื่อจริงได้เหมือนกับเหยื่อ Plugs และ Spinners ที่มีการสร้าง Action ในตัวเองได้ เมื่อมีการลากเหยื่อ ดังนั้นการสร้าง Action ให้กับตัวเหยื่อ Jigs จะต้องทำโดยการสร้าง Motion หรือสร้างความเคลื่อนไหวให้กับตัวเหยื่อโดยการกระตุกที่ความเร็วต่างๆกันซึ่งจะต้องอาศัยคันเบ็ดและรอกเป็นตัวช่วย การเลือกใช้เหยื่อ Jigs ควรพิจารณาดังนี้
1ส่วนหัวของเหยื่อ Jigs นั้นจะต้องสร้างจากวัสดุที่เป็นโลหะให้มีความแข็งแรงสามารถทนต่อการกัดของปลาไม่ให้ขาดวิ่นได้ทั้งนี้โดยส่วนใหญ่ปลาจะเข้าชาร์ตเหยื่อบริเวณส่วนนี้มากกว่าส่วนอื่นๆลำตัว Body) ของเหยื่อ Jigs สามารถทำจากวัสดุใดๆก็ได้ให้มีรูปร่างและขนาด เลียนแบบเหยื่อจริง เช่นทำจากโลหะเลียนแบบตัวปลา ทำจากพลาสติค เลียนแบบกุ้ง หรือปลาหมึก เป็นต้น สำหรับบ้านเรานิยมใช้เหยื่อที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 100 350 กรัมตัวเบ็ดนิยมใช้เบ็ดก้านสั้นแบบหนา เน้นความแข็งแรงเป็นหลักซึ่งขนาดของตัวเบ็ดจะต้องสัมพันธ์กับขนาดของตัวเหยื่อโดยทั่วๆจะมีขนาดตั้งแต่ 2/o-10/o การผูกตัวเบ็ดเข้ากับเหยื่อจะใช้สายเชือกถัก หรือสาย ไดนีมา หรือสายเคฟล่า ขนาดตั้งแต่ 100-200 ปอนด์ ผูกเข้ากับตัวเบ็ดและเหยื่อ 1 ถึง 2 ตัว ผูกบริเวณส่วนหัวและส่วนล่างก็ได้ แต่ถ้าใช้เบ็ดตัวเดียว ก็จะผูกที่ส่วนหัวของเหยื่อขนาดของตัวเหยื่อ จะต้องคำนึงถึงความลึกและความแรงของกระแสน้ำ น้ำหนักของตัวเหยื่อจะต้องมากพอที่จะสร้างความเคลื่อนไหวในแนวดิ่งได้ประเภทของเหยื่อ Jigs ตามการใช้งานในเวลาต่างกันเช่นเหยื่อ Jigs สำหรับกลางวันและเหยื่อ Jigs สำหรับกลางคืนอีกเหยื่อ jigs สำหรับงานตกปลากลางคืนนั้นนิยมใช้เหยื่อ Jigs แบบให้สีเรืองแสงบนตัวเหยื่อ ก่อนใช้จะต้องทำการฉายแสงลงบนตัวเหยื่อซึ่งทำได้โดยการรมเหยื่อกับแสงไฟ หรือใช้สปอร์ตไลท์ฉายไปที่ตัวเหยื่อ ก่อนที่จะนำไปใช้งานทั้งนี้เพื่อต้องการให้ปลามองเห็นตัวเหยื่อในที่ที่ไม่มีแสงสว่างคันเบ็ดและรอกที่สามารถนำไปใช้กับงานตกปลาแบบ Jigging นั้นสามารถใช้ได้ทั้งชุดแบบสปินนิ่ง และชุดเบทคาสติ้ง หลักการเลือกใช้คันและรอกจะต้องคำนึงถึงคุณสมบัติดังต่อไปนี้
คันเบ็ดไม่ว่าจะเป็นคันแบบเบทคาสติ้ง หรือสปินนิ่ง ) ด้ามจับส่วนใหญ่จะใช้เป็นยาง EVA ที่มีน้ำหนักเบาไกด์ จะต้องรองรับการเสียดสีของสายในรอก ที่ส่วนใหญ่จะใช้สาย PE ,Dyneema หรือสายเชือกถัก ซึ่งสายเหล่านี้จะไม่ลื่นเหมือนกับสายเอ็นทั่วไป ส่วนใหญ่วงไกด์ที่นิยมใช้กัน จะมีวงในเป็นซิลิคอน คาร์ไบท์ (SIC) นอกจากนั้นจะต้องพิจารณาขนาดของวงไกด์ตัวแรกให้มีขนาดใหญ่มากพอที่จะลดแรงเสียดทานของสายจากรอก ถ้าเป็นคันแบบสปินนิ่งโดยทั่วไปนิยมใช้วงไกด์ขนาด 40 มิลลิเมตร (เรียกย่อๆว่าไกด์เบอร์ 40) ส่วนไกด์ตัวอื่นๆนอกเหนือจากนั้นจะไล่เรียงกันจากใหญ่ไปหาเล็ก เช่น 40-30-25-20-16-12 เป็นต้นส่วนไกด์ตัวสุดท้ายที่เรียกว่าทิปทอปนั้นควรมีวงในไม่ต่ำกว่า 10 มิลลิเมตรหรือเบอร์ 10 ทั้งนี้เนื่องจากชุดปลายสายส่วนใหญ่จะใช้สาย Fluorocarbon หรือสายโมโนทั่วไป ขนาด 80-150 ปอนด์ต่อเข้ากับสายในรอก ซึ่งถ้าไกด์ตัวปลายหรือไกด์รองลงมามีขนาดเล็กจะทำให้สายหน้าสะดุดกับวงไกด์ได้ ส่วนคันแบบเบทคาสติ้งส่วนใหญ่จะใช้ไกด์ เรียงลำดับกันดังนี้ 25-20-16-12-12-12-10 เป็นต้นส่วนความแข็งแรงของคัน จะต้องรองรับกับขนาดของสายในรอกได้ โดยส่วนใหญ่คันประเภทนี้จะบอกขนาดสายเป็น PE เช่นขนาด PE 4-6,5-8,6-10 เป็นต้นสำหรับบ้านเราส่วนมากนักตกปลาจะใช้คันเบ็ดที่รองรับสาย PE 4-6 และ 5-8 หากจะเทียบเคร่าๆเป็นปอนด์ จะอยู่ระหว่าง20-40 และ 30-60 ปอนด์ เป็นต้นรอก ไม่ว่าจะเป็นแบบเบทคาสติ้งหรือแบบสปินนิ่งความสามารถสูงสุดของเดรก (Max Drag) ที่สามารถหยุดสายไม่ให้ไหลออกจากรอก ทั้งนี้ความสามารถของเดรกจะสัมพันธ์โดยตรงกับความแข็งแรงของรอก กล่าวคือรอกที่มี MaxDrag สูงจะมีความแข็งแรง และมีราคาสูง กว่ารอกที่มี Max drag ต่ำ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นรอกรุ่นที่ดีที่สุดของแต่ละยี่ห้อไม่ว่าจะเป็น Stella ของ Shimano หรือ Saltica ของ Daiwa ใน
แบบสปินนิ่งขนาดของรอก จะต้องมีขนาดใหญ่พอที่รองรับสายในรอก โดยส่วนใหญ่นักตกปลาบ้านเราจะเลือกใช้รอกที่จุสายได้ไม่น้อยกว่า 200 เมตรสำหรับการตกปลาน้ำลึกเกิน 100 เมตร ซึ่งขนาดของรอกจะต้องคำนึงความลึกของน้ำเป็นหลัก- อัตราทด (Gear Ratio) รอกที่เหมาะกับการตกปลาประเภทนี้ ควรจะมีอัตราทดสูง ทั้งนี้เพื่อการเก็บสายและการสร้าง Action ให้กับตัวเหยื่อทำได้ง่าย ซึ่งรอกเหมาะกับงานชนิดนี้ควรจะมีอัตราทด5.0:1 เป็นต้นไปตัวอย่างของรอกประเภทนี้ ถ้าเป็นแบบสปินนิ่งของ Shimano ได้แก่
Stella SW 8000 PG Mag Drag = 20 kg,Line Capacity PE 5=250 m.Gear ratio 5.0:1
Stella SW 10000 HG Mag Drag = 30 kg,Line Capacity PE 6=250 m.Gear ratio 6.0:1
Stella SW 20000 PG Mag Drag = 30 kg,Line Capacity PE 8=350 m.Gear ratio 4.4:1
นอกจากนั้นยังมีรุ่นรองๆลงของ Shimano ที่ผลิตขึ้นมาเพื่องานนี้โดยตรง เช่น Twinpower 6000-8000 PG, Biomaster 6000-8000 PG,Ultegra 6000-8000 PG และ Navi 6000-8000 PG เป็นต้น
ส่วนตัวอย่างของรอกในแบบ เบทคาสติ้ง ของ Shimano ได้แก่
Jigger NR 2000P Mag Drag = 7 kg,Line Capacity PE 5=220 m.Gear ratio5.1:1Jigger3000P Mag Drag = 7 kg,Line Capacity PE 6=330 m.Gear ratio 5.1:1
นอกจากนั้นยังมีรุ่นรองๆลงของ Shimano ที่ผลิตขึ้นมาเพื่องานนี้โดยตรง เช่นTrinidad 12-16,Torium 16-20ส่วนยี่ห้ออื่นๆนั้นนักตกปลาสามารถเทียบเคียงจากคุณสมบัติข้างต้นได้สายในรอกและสายหน้า
สายที่ใส่ในรอกที่เหมาะการตกปลาแบบ Jigging ควรจะเป็นสายที่มีอัตราการยืดตัวต่ำหรือไม่มีเลย และควรมีหน้าตัดขนาดเล็กแต่สามารถรับแรงดึงได้สูง ส่วนใหญ่นักตกปลานิยมใช้สาย เชือกถัก เช่นสาย PE (Phycoerythrin) หรือสาย Spectra ,หรือ สาย Braid หรือสาย Dyneema เป็นต้น แต่ทั้งนี้สาย PE ได้รับความนิยมสูงสุด ซึ่งสังเกตได้จากบริษัทผู้ผลิตทั้งคันเบ็ดและรอก ต่างได้ถือเอาความสามารถเช่นความจุของสายที่ระบุเป็นเบอร์ของ PE หรือคันเบ็ดที่ระบุความแข็งของคันเป็นขนาด PE สำหรับบ้านเรานิยมใช้สาย PE 4-8 หรือเทียบเคียงได้ประมาณ 30-60 ปอนด์สายหน้าที่เป็นส่วนต่อระหว่างสายในรอกและตัวเหยื่อ นิยมใช้สาย Fluorocarbon Leader หรือสาย Mono Leader ที่มีขนาด 80-150 ปอนด์ความยาวไม่น้อยกว่า 2 เมตร ทั้งนี้สาย Fluorocarbon จะทำให้กลมกลืนไปกับน้ำทำให้ปลามองไม่เห็น ประกอบกับสายชนิดนี้มีอัตราการยืดตัวต่ำ และไม่ขดเป็นวงทำให้การวัดปลามีประสิทธิภาพมากกว่าสายโมโนลีดธรรมดา ส่วนการต่อสายในรอก(PE)เข้ากับสายหน้าจะต้องใช้เงื่อนต่อสายที่มีความมั่นคงแข็งแรงที่สุดเท่าที่จะทำได้เช่น เงือน GT knot และ เงื่อน Albright Knot เป็นต้น ส่วนการต่อสายหน้าเข้ากับเหยื่อ Jigs สามารถทำได้ทั้งการใช้เงื่อนต่อแบบ Rapala Knot หรือใช้ clip ที่มีขนาดแข็งแรงก็ได้ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้พอจะเป็นแนวทางให้ผู้ที่สนใจ ตกปลาแบบ Jigging ได้ทราบรายละเอียดและเทคนิคพื้นฐานได้ ถึงแม้ว่าในปัจจุบันนี้การตกปลาแบ[Jigging จะมีนักตกปลาอยู่จำนวนจำกัดและสถานที่ที่ได้รับความนิยมในเวลานี้จะมีเฉพาะทะเลฝั่งอันดามัน แต่ด้วยกระแสความนิยมที่มีมากขึ้นเรื่อยๆ ผู้เขียนมั่นใจว่าต่อไปในอนาคตอันใกล้นี้คงจะมีการตกปลาแบบนี้ทางฝั่งอ่าวไทย ซึ่งจะว่าไปแล้ว ชนิดและปริมาณของปลาทางฝั่งอ่าวไทย ยังคงมีให้นักตกปลาได้ตกประลองฝีมือกันได้บ้างไม่มากก็น้อยนะครับ
บทความนี้ผมได้อ่านเเล้วมันดีให้ความรู้กับความเข้าใจกับในการตกเเบบจิ๊กกิ้งมือใหม่เลยนำมาฝากให้อ่านกันนะครับ