....คนจีนซื้อข้าว....คนลาวซื้อแกลบ...
จดหมายเหตุจากหมู่บ้าน บทรำพึงถึงคนเมือง
ตั้งแต่จำความได้...ผมเคยรู้จักกับคนจีนแก่ ๆ คนหนึ่ง ในละแวกบ้านผมมักจะเรียกแกว่ายายเจ๊ก แกชอบสวมเสื้อคอกลมสีหม่น ๆ แกอาศัยอยู่บนที่ดินของชาวบ้านแถวนั้นโดยสร้างเพิงเล็ก ๆ ต่อจากชายคายุ้งข้าวของเจ้าของที่ดิน แกแก่แล้วแต่ก็ขยันมาก ทุกวันฟ้ายังไม่ทันสางแกก็จะหาบสินค้าถึงหน้าบันไดบ้านเป็นประจำ ในตะกร้าหวายของแกก็มีกะปิ ปลาทูเค็ม น้ำตาล น้ำอ้อย ไข่เป็ด ขนมของเด็ก ๆ ขายแกก็ขาย แลกข้าวแกก็เอา มิหนำซ้ำยังให้เชื่อไว้ก่อนก็ได้ แกหาบของขายจากหมู่บ้านหนึ่งไปอีกหมู่บ้านหนึ่ง เป็นอยู่อย่างนี้ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยและท้อถอย ไม่ว่าจะเป็นหน้าร้อน หน้าฝน หน้าหนาว เช้ามาก็ต้องเห็นหน้ายายเจ๊ก จนเป็นการสร้างนิสัยให้กับชาวบ้านที่ต้องคอยยายเจ๊กเวลาน้ำปลาหรือกะปิหมด ไม่มีใครคิดอยากค้าขายเหมือนยายเจ๊ก ชาวบ้านส่วนมากชอบคิดไปว่าการค้าขายนั้นเป็นเรื่องของคนจีน ซึ่งคนจีนโดยทั่วไปก็คงมีความขยัน อดทน และมัธยัสถ์เหมือนยายเจ๊ก จึงทำให้คนจีนที่มาถึงเมืองไทยด้วยเสื่อผืนหมอนใบมีความร่ำรวย มีอำนาจทางเศรษฐกิจมากกว่าคนไทย
คนจีนเป็นคนฉลาดอยู่กับสังคมใดก็ปรับตัวเข้าได้กับสังคมนั้น อยู่กับลาวก็พูดลาวได้ อยู่กับหมู่บ้านเขมรก็พูดเขมรไม่ผิดเพี้ยน สายตาและความคิดพวกเขามองการณ์ไกล เขาค้าขายเอากำไรแต่น้อย แต่เขาเอานาน ต่างกับนิสัยคนบางกลุ่มที่จะค้าขายก็จะเอากำไรมากทันที แล้วก็จะค้าขายได้ในระยะสั้น ไม่มีโอกาสรุ่งเรือง คงเป็นเพราะไม่มีความอดทน มองแต่จะรวยทางลัด
กลุ่มคนจีนที่เขาร่ำรวยเหนือกว่าคนถิ่นเดิมได้ เพราะความฝันเขาตั้งอยู่บนพื้นฐานความจริง อยู่บนความลำบาก และอยู่บนความตั้งใจจริง แต่พวกเราความฝันมักจะเป็นฟองสบู่ อยากรวยโดยไม่อยากทำงานหนัก พวกเราจึงเสี่ยงอยู่กับการพนันทุกชนิด แต่เดิมนั้นคนจีนเขาบอกว่ามีที่ดินสักหนึ่งไร่ก็ไม่อดตายแล้ว ในขณะที่พวกเราแต่เดิมมีคนละหลายไร่ยังจะเอาตัวไม่รอด จนทุกวันนี้ กลายเป็นว่าพวกเราเหลือคนละไร่สองไร่ ส่วนคนจีนมีคนละเป็นร้อยไร่ พันไร่
ถ้าพูดถึงคนจีน คนในหมู่บ้านก็ก็จะพูดว่า เจ๊กซื้อข้าว ลาวซื้อแกลบ อันเป็นสำเนียงบ่งบอกถึงความเสียเปรียบ เจ๊กซื้อข้าวนั้น ข้าวก็กลายเป็นแป้ง เป็นขนมนมเนยกลับมาขายให้คนไทยอีกต่อหนึ่ง ส่วนลาวซื้อแกลบ แกลบก็เป็นแค่เปลือกของข้าวแห้ง ๆ ที่ชาวบ้านเอาไปทำปุ๋ยหมัก เปลือกข้าวนี้ก็มาจากข้าวเปลือกที่ชาวบ้านเอาไปขายให้เจ๊กนั่นเอง ถึงทุกวันนี้ ก็แทบจะพูดได้ว่าเราหาทางเอาชนะคนจีนยากเต็มที เวลาชาวบ้านไปซื้อสินค้าจากคนจีนก็ถามคนจีนว่าขายเท่าไหร่ และเวลาที่คนจีนมาซื้อสินค้าจากชาวบ้าน ชาวบ้านก็ยังถามคนจีนอีกว่าซื้อราคาเท่าไหร่ แม้แต่สินค้าตัวเอง ชาวบ้านก็ไม่สามารถกำหนดราคาได้เอง
..............โธ่เอ๊ย............เจ๊กซื้อข้าว ลาวซื้อแกลบ...............
**หมายเหตุ**.....คำว่าลาวในที่นี้มิได้มีเจตนาหมายถึงพี่น้องชาวลาวให้เสียหายแต่อย่างใดครับ หากแต่เป็นการพูดเปรียบเปรยของคนในหมู่บ้านที่ต้องการให้ประโยคของภาษานั้นกลมกลืน คำว่าลาวในที่นี้หมายถึงพวกเราคนไทย คนลาว คนเขมร คนส่วย และ ฯลฯ ในบางส่วนเท่านั้น จึงขอทำความเข้าใจกับมิตรรักนักอ่านทุกท่านครับ
...................ไกลบ้าน..................