หน้าแรก|กระดาน|รีวิว|ประมูล|ตลาด|เปิดท้าย

คนฟังเสียงปลา ภูมิปัญญาพรานทะเลแห่งจะนะ 
 
     
        "เหมือนอยู่ใต้กะทะครอบ"
      รอหีม สะอุ ว่าอย่างนั้น--เมื่อแล่นเรือออกไปจนลิบฝั่ง ก็เห็นแต่ฟ้ากับน้ำ
      เส้นขอบฟ้ารัดล้อมอยู่รอบทิศ ส่วนล่างเป็นพื้นน้ำและเหนือขึ้นไปคือโค้งฟ้าคลุมครอบ เหมือนอยู่ใต้กะทะ
      กลางความเวิ้งว้างที่หมุดหมายหรือสถานที่เหมือนเป็นเรื่องสมมติ พรานทะเลต้องอาศัยดาวบนฟ้าเป็นเข็มทิศชี้ทาง
      ลึกลงใต้ผืนน้ำ บางทีฝูงปลาในท้องทะเลอาจมีอยู่พอๆ กับพราวดาวบนท้องฟ้า แต่หากตามหากันไม่เจอก็อาจจับไม่ได้แม้แต่ตัวเดียว
      นี้เป็นเงื่อนไขที่ให้กำเนิด ดูหลำ - คนฟังเสียงปลา
      เพียงหูแนบน้ำ
      ดูหลำบอกได้ทันทีว่า ณ จุดหนึ่งจุดนั้น มีปลาอยู่บ้างหรือไม่? เป็นปลาชนิดไหน? ปริมาณเท่าใด-คุ้มไหมกับการจะลงแรงวางอวน?
      เท่านั้น, น่านน้ำที่ดูกว้างใหญ่ก็ไม่กว้างเกินผืนอวนของชาวประมงพื้นบ้าน
--------------------------------------------------------------------------------
 
          พลันที่ได้ยินเสียงปลุกจากลูกชายเจ้าของบ้าน ผมลืมตาขึ้นมาพบเวลาตี ๓.๐๕ ของวันอาทิตย์ที่ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๔๖ จากนาฬิกาบนฝาบ้านโต๊ะอิหม่ามรอหีม เด็กหนุ่มบอกว่าดลรอหีมให้มาตามไปลงเรือ
      พอไปถึงท่าก็พบว่าทุกอย่างพร้อมแล้ว รอแต่พวกเราสี่คนมาสมทบ
      ชาวประมงตรงต่อเวลาโดยไม่ต้องพึ่งนาฬิกา เขารู้เวลาจากการอ่านดวงดาว และด้วยดาวดวงเดียวกันที่นำเขาไปสู่ทิศทางที่หมาย
      เรือสามลำแล่นไล่กันไปกลางทะเลที่มืดมิด จุดหมายของวันนี้อยู่ทางตอนใต้ของเกาะขาม ห่างจากหมู่บ้านไม่เกินหนึ่งชั่วโมงเรือ นับเป็นความโชคดีของพรานปลาแถบตลิ่งชัน ช่วงนี้ฝูงปลาเวียนเข้ามาใกล้หมู่บ้าน ทำให้พวกเขาไม่ต้องแล่นเรือไปไกล เวลาในการเดินทางที่ร่นเข้ามา ถูกแปรเป็นโมงยามในการทำงานของดูหลำ เมื่อมีเวลาสำหรับการฟังเสียงปลายาวนานขึ้น โอกาสที่จะพบกับฝูงปลาขนาดใหญ่ก็ยิ่งมีความเป็นไปได้มาก
      ถึงที่หมาย เรือลำที่อยู่ข้างหน้าสุดสาดไฟให้สัญญาณ ดลรอหีมตอบรับสัญญาณจากเพื่อนด้วยการดับเครื่องยนต์ เรือทั้งสามลำเงียบเสียงลงเกือบพร้อมๆ กัน ถัดจากนั้นเรือซึ่งมีเครื่องยนต์ติดท้ายก็ถูกปล่อยให้ลอยลำโยกโยนไปตามแรงคลื่น
      ผืนน้ำคืนสู่ความสงัด และท้องฟ้ายังมืดสนิท
      เป็นห้วงยามและภาวการณ์ที่เอื้ออำนวยอย่างยิ่งสำหรับการทำงานของดูหลำ 
        สามทศวรรษที่ล่วงแล้ว ในหมู่ชาวประมงฝั่งตะวันออก ตั้งแต่สงขลา ปัตตานี ไปจนถึงนราธิวาส ไม่มีใครไม่รู้จัก ดาเรด-ลอดลาด ดาหมาด-กวาดเล ยีหมัด-สาเร่ ๓ ผู้ยิ่งยงแห่งทะเลจะนะ
      คำหน้าเป็นชื่อและฉายาที่ตามท้ายหมายถึงกิตติศัพท์ที่ถูกยกย่องในความสามารถ
      ดาเรด-ลอดลาด เป็นดูหลำที่เก่งมาก ผู้คนทุกหย่อมย่านร้านตลาดรู้จักเขา
      ดาหมาด-กวาดเล ฝีมือจัดจ้านเป็นที่เลื่องลือ จับปลาได้มากเหมือนกวาดมาหมดทะเล
      ยีหมัด-สาเร่ คือพรานทะเลที่เร่ร่อนหาปลาโชกโชนไปทั่วทุกน่านน้ำ
      ทุกครั้งที่ใครขอให้เล่าเรื่องของ ดูหลำ หรือ คนฟังเสียงปลา รอหีม สะอุ จะตั้งต้นจากเรื่องราวของสามผู้ยิ่งยงแห่งทะเลจะนะเสมอด้วยความภาคภูมิใจ อาจารย์คนที่สอนให้เขาฟังเสียงปลาก็เป็นหนึ่งในนั้น
      รอหีมเป็นคนของหมู่บ้านตลิ่งชันโดยกำเนิด ในวัยย่าง ๖๐ ปี เขาถูกยกย่องเป็นดูหลำรุ่นอาวุโสของหมู่บ้าน และเป็นผู้นำชุมชนที่คนในตำบลให้ความนับถือ
      ยีหมัด(-สาเร่) ผู้มีศักดิ์เป็น เวาะ (ลุง-พี่ชายคนโตของแม่) พารอหีมออกเรือตั้งแต่ยังเรียนอยู่ชั้นประถมปลาย กระทั่งจบการศึกษาภาคบังคับในระบบโรงเรียน เขาก็ออกรอนแรมทะเลกับยีหมัดไปถึงแถบแหลมตะลุมพุก นครศรีธรรมราช ไปเรียนวิชาฟังเสียงปลากันกลางทะเลกว้าง
      แรมเดือนเขาเริ่มรู้จักเสียงปลา ต่อมาก็ฝึกจับทิศที่มาของเสียง กระทั่งสามารถรู้ขนาดของฝูงปลาจากลักษณะของเสียงหลังหัดฟังมาเป็นแรมปี ซึ่งบางคนไม่สามารถมาถึงขั้นนี้แม้จะฝึกฝนกันยาวนานตลอดชีวิต
      ดูหลำรอหีมใช้ชีวิตเป็นพรานทะเลนานกว่า ๓๐ ปี และขึ้นฝั่งอย่างถาวรเมื่อ ๑๐ กว่าปีที่ผ่านมา ด้วยเงื่อนไขด้านร่างกาย กับเหตุผลด้านในอีกบางข้อ
      ส่วนความเป็นผู้นำชุมชนในฐานะ โต๊ะอิหม่าม รอหีมไม่อาจถอดถอนตัวอออกมาได้ แม้จะลาออกจากตำแหน่งอย่างเป็นทางการแล้ว เขายังคงเป็นที่พึ่งของชาวบ้านในตำบลอยู่เหมือนเดิมโดยเฉพาะในทางพิธีกรรมและทางจิตใจ ยิ่งในยามที่ท้องถิ่นถูกรุกรานจากโครงการขนาดยักษ์ เขายิ่งต้องแบกรับภาระอันหนักหน่วงกว่าเดิม
      ทุกวันนี้ ผู้เฒ่าทะเลใช้เวลาส่วนใหญ่ของชีวิตประจำวันอยู่ที่ลานหอยเสียบ ใครก็ตาม--คนมุสลิมในหมู่บ้านหรือฝรั่งต่างชาติ นักศึกษาหรือนักวิจัย เอ็นจีโอหรือไทบ้านรากหญ้า กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติหรือสมาชิกวุฒิสภา นายกรัฐมนตรีหรือผู้กำกับฯ สภ.อ.จะนะ ใครและใคร หากต้องการเจอเขาก็ต้องมาที่ลานหอยเสียบ   
        นักเขียนและช่างภาพก็ไม่มีข้อยกเว้น
      โต๊ะอิหม่ามรอหีม สะอุ ที่เราได้มาเจอตัวจริงในตอนสายของวันพฤหัสบดีที่ ๒๑ สิงหาคม ๒๕๔๖ ไม่มีบุคลิกและท่าทีอย่างที่วาดไว้ในใจ เขาเป็นคนอารมณ์ดีอย่างหาคนเหมือนได้ยาก เรียบง่ายไม่มีพิธีรีตอง และไม่หงุดหงิดกับการนั่งตอบคำถามของเด็กช่างซัก
      ถึงเวลาที่เรือประมงจะคืนฝั่ง โต๊ะอิหม่ามนำเราไปที่ท่าเรือหน้าหมู่บ้านตลิ่งชัน เพื่อดูปริมาณปลาที่พรานทะเลในแต่ละลำจับมาได้ แล้วมานั่งคุยกันต่อบนศาลาริมท่าเรือ ที่ซึ่งผู้หญิงในหมู่บ้านมักมานั่งรอสามีของนางนำสินจากน้ำกลับคืนฝั่งอย่างปลอดภัย
      "พอเราเกิดมาก็มีการฟังเสียงปลาอยู่ก่อนแล้ว" รอหีมเล่า หลังถูกถามถึงที่มาของภูมิปัญญาการฟังเสียงปลา "ต้นกำเนิดคงมาจากชาวประมงมุสลิม ในภาษายาวีเรียกคนฟังเสียงปลาว่า ยูสะแล บางท้องถิ่นเรียก ยูสะหลำ แต่ที่ตลิ่งชันเราเรียก ดูหลำ"
      "ดูหลำทำงานอย่างไร? ครับ"
      "ดำลงไปใต้พื้นน้ำใช้หูฟังเสียงร้องของปลา ต่างจากพวก กาน้ำ ของเรืออวนดำที่ใส่แว่นดำน้ำลงไปดูฝูงปลาตามจุดที่สร้างซั้ง กาน้ำใช้ตาดูปลา แต่ดูหลำใช้หูฟังเสียงหาฝูงปลา ตาเอาไว้ดูอันตรายเท่านั้น"
      "ออกหาปลาโดยไม่ต้องมีดูหลำ ได้ไหม?"
      "ถ้าจับโดยไม่ฟังเสียง บางทีตัวเดียวก็ไม่ได้ ในทะเลไม่ใช่มีปลาอยู่ทั่วไปหมด ไม่ใช่อย่างนั้น! ทดลองวางอวนดูในรัศมีสัก ๑๐๐-๒๐๐ เมตร บางทีไม่มีสักตัวเดียว แต่ถ้าวางตรงฝูงเป็นร้อยเป็นพันกิโลก็เป็นไปได้ ปลามันอยู่เป็นที่อยู่กันเป็นฝูง"
      "โต๊ะอิหม่าม ช่วยเล่าเรื่องการออกทะเลหาปลาให้เราฟังบ้าง"
      "ราว ๔๐ ปีก่อน ยังไม่มีเครื่องยนต์ การจับปลาจะทำกันใกล้ๆ ชายฝั่ง" โต๊ะอิหม่ามเริ่มเรื่องอย่างรัดกุม ก่อนจะฉายยาวเล่าประวัติศาสตร์การทำประมงของพรานทะเลแห่งจะนะ อย่างละเอียดโดยไม่ต้องแทรกคำถาม 
        ชาวประมงในสมัยนั้นจับปลาด้วย อวนตาเระ (หรืออวนเข็ญ) เป็นอวนทำจากเส้นด้าย ใช้เรือแจวขนาด ๘ ฝีพาย ๑ นายท้าย ออกไปวางอวนไม่ไกลจากฝั่ง โดยให้ดูหลำพาเรือส้มป้าน (หรือเรือเล็ก) ออกไปหาฝูงปลาก่อน อันที่จริงด้วยตัวเปล่าดูหลำสามารถอยู่กลางน้ำได้เป็นวันๆ เรือส้มป้านที่นำไปด้วยเอาไว้สำหรับพายตามฝูงปลา ช่วยให้ไปได้เร็วและเหนื่อยน้อยกว่าการว่ายน้ำไปเอง เมื่อเจอฝูงปลาก็ใช้ไม้พายตีน้ำ พรานปลาที่อยู่บนเรือแจวจะวางอวนเป็นแนวโค้ง แล้วเข็ญขึ้นหาฝั่ง อวนยาวเป็นกิโลเมตรต้องใช้คนเข็ญ ๗-๘ คน และใช้เวลาราว ๕-๖ ชั่วโมงกว่าจะถึงฝั่ง ปลาที่ล้อมติดจะเข้าไปรวมกันอยู่ในถุงท้ายอวนความจุ ๓-๔ ลำเรือ แต่อวนตาเระมีข้อจำกัด ใช้วางได้เฉพาะในเขตน้ำตื้นริมตลิ่งเท่านั้น ไม่สามารถจับปลากลางน้ำลึก
      ต่อมาจึงเกิด อวนปาหยัง ตามประวัติเล่าว่า ต้นแบบมาจากความคิดของเจ้าอาวาสองค์หนึ่ง เรือของท่านล่มและมีของสำคัญจมลงใต้ทะเล ท่านจึงคิดค้นอวนที่ลากแล้วกดลงลึกถึงหน้าดิน ต่อมาประดิษฐกรรมของพุทธสาวกถูกชาวประมงมุสลิมนำมาปรับเป็นอวนที่ใช้วางในน้ำลึกได้อย่างไม่จำกัด อวนปาหยังเป็นอวนด้ายและมีถุงอยู่ที่ท้ายเหมือนกับอวนตาเระ ใช้เรือลำเดียวแล่นใบออกจากฝั่ง วางอวนเป็นวงล้อมรอบบริเวณที่ดูหลำส่งสัญลักษณ์ว่ามีฝูงปลาอยู่ ดาเรด-ลอดลาด ดาหมาด-กวาดเล มีชื่อเสียงดังมากในยุคนี้
      ไล่มาถึงเครื่องมือที่ชาวประมงพื้นบ้านใช้กันอยู่ในปัจจุบัน โต๊ะอิหม่ามรอหีมเดินนำเราออกไปที่ท่าเรือ ชี้และหยิบจับของจริงให้ดูประกอบการอธิบาย
      เรือติดเครื่องท้ายขนาดกระดูกงูยาว ๑๕ ศอก จอดเรียงรายเต็มท่า บางลำเขียนรูปลายอย่างวิจิตรคล้ายเรือกอและแถบปัตตานี นราธิวาส แต่โต๊ะอิหม่ามแนะให้สังเกต เรือกอและ รูปทรงเรือจะเหมือนกันทั้งหัวและท้าย ส่วนรูปธรรมของ เรือท้ายตัด แห่งจะนะก็เป็นตามชื่อที่เรียกขาน ท้ายห้วน-เป็นเรือที่ถูกตัดหาง
      อวนที่ใช้เป็นอวนไนล่อนใสรูปตาข่ายกว้างไม่เกินวา ริมด้านบนของแถบอวนติดทุ่นฟองน้ำ ด้านล่างถ่วงตุ้มตะกั่ว ยาว ๗๐ วาต่อผืน การใช้งานในเรือลำหนึ่งๆ อาจใช้อวน ๒๐-๓๐ ผืนมาเย็บต่อกัน ขนาดของตาอวนระหว่าง ๓.๘-๔.๗ เซนติเมตร ใช้ตาห่างเพราะอวนตาข่ายต้องปลดปลาทุกตัว ไม่เหมือนกับอวนตาเระและอวนปาหยังที่ปลาจะเข้าไปรวมกันอยู่ในถุงท้ายอวน   
        ออกจับปลากันเป็นกลุ่ม--ดูหลำหนึ่งคน เรือ ๓ ลำ และลูกเรือลำละราว ๓ คน
      เครื่องยนต์ท้ายเรือ ทำให้ชาวประมงพื้นบ้านเดินทางได้ไกลขึ้น พรานทะเลจากจะนะสามารถท่องทะเลขึ้นไปถึงชายฝั่งอำเภอหัวไทร นครศรีฯ หรือล่องลงใต้ไปจนสุดน่านน้ำไทย
      ปลาที่เรือแต่ละลำจับได้ในแต่ละวันอยู่ในช่วงร้อยกิโลกรัม หลายร้อยกิโลกรัม หรือกระทั่งล้นลำเรือจนบรรทุกกลับฝั่งได้ไม่หมดก็เคยมี
      ๑๐ กว่าปีมาแล้ว รอหีมยังจำได้ติดตา ในชีวิตเขาไม่เคยเห็นปลามากมายอย่างนั้น... กระแสน้ำหน้าอ่าวนราธิวาสไหลเอื่อยเรื่อย ขณะที่เขากำลังโรยอวนลงน้ำในยามแดดเช้าเริ่มฉายแสง ชั่วโมงต่อมากระแสน้ำกลับเชี่ยวแรง ปลาเข้ามาติดอวนอย่างหนาแน่น ถึงเวลาสาวอวนต้องดำลงไปมัดอวนขึ้นมาทีละ ๘ วา ๑๐ วา จวนค่ำยังเอาอวนขึ้นไม่หมด กลัวเรือจะจม ต้องกลับไปตามเพื่อนที่ฝั่งมาช่วยกันขน
      ครั้งนั้น เขาใช้เวลา ๑๑ วัน! กว่าจะปลดปลาออกจากอวนได้หมด 
          ช่วงเวลาก่อนฟ้าแจ้ง ดูหลำทำงานของเขาโดยลำพัง ไม่มีการติดต่อกับเรือใหญ่
      ถึงอย่างนั้น ดลรอหีม ชายเหาะ ค่อนข้างเชื่อมั่นว่า ช่วง ๒ ชั่วโมงที่ผ่านไปดูหลำต้องเจอฝูงปลาเข้าแล้ว ห้วงยามก่อนตะวันจะขึ้นเป็นเพียงช่วงรอคอยให้ปลาเข้าฝูงลงไปสู่หน้าดินเมื่อแดดส่องน้ำ
      ลูกเรือทุกคนเชื่อมั่นในตัวดูหลำของเขา ไม่เฉพาะในโมงยามของการทำงานเท่านั้น สัมมาคารวะและความยกย่องนับถือเป็นอยู่เสมอต้นเสมอปลายแม้ยามอยู่บนฝั่ง แผนการ สถานที่ ตลอดถึงเวลาในการออกเรือเกิดจากการกำหนดของดูหลำเป็นหลัก ภายใต้การพรักพร้อมยอมรับของพลพรรคพรานทะเล
      "เราเป็นญาติพี่น้องกันทั้งนั้น" ดลรอหีมพูดถึงคนบนเรือทั้ง ๓ ลำ รวมทั้งดูหลำด้วย
      ดูหลำคนที่เขาพูดถึงชื่อเจะหนุ๊ ชายเหาะ เป็นคนหมู่บ้านเดียวกัน-บ้านตลิ่งชัน อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา
      เจะหนุ๊มีพี่ชายชื่อหมาน ชายเหาะ และพี่ชายคนโตชื่อมะ ชายเหาะ ซึ่งเป็น ปะ (พ่อ) ของดลรอหีม และมีน้องชายชื่อสอ ชายเหาะ
      ทั้งสี่คนพี่น้องได้เรียนวิชาฟังเสียงปลาจากอดีตโต๊ะอิหม่ามชื่อยีหวัง
      ทุกวันนี้ น้องชายคนเล็กไปเป็นคนฟังปลาที่มีชื่อเสียงอยู่แถวม่วงงาม อำเภอสิงหนคร นครศรีฯ ส่วนพี่ชายสามคนกลายเป็นดูหลำฝีมือฉกาจอยู่ในตำบลบ้านเกิด
      แต่ละคนชวนพี่น้องในหมู่บ้านเข้ามารวมกลุ่มออกทะเลด้วยกัน
      ดลรอหีมพาเรือท้ายตัดลำสวยราคาแสนกว่าบาท มาอยู่ในกลุ่มของดูหลำเจะหนุ๊นานหลายปี- จนทุกวันนี้ ความสัมพันธ์ในความเป็นเครือญาติยิ่งแน่นแฟ้น
      "ช่วงเย็นๆ ก่อนค่ำ เราจะไปชุมนุมกันที่บ้านอาเจะหนุ๊ทุกวัน ไปนั่งคุยกัน และนัดแนะเวลาออกเรือในวันต่อไป" 
        "ประเทศไทยมีคนอยู่เท่าไหร่"
      ดูหลำเจะหนุ๊ ถามนำ
      "ตอนนี้ได้ยินว่า ๖๓ ล้านคนแล้วมั้ง"
      เราตอบ ยังไม่รู้เขาต้องการจะบอกอะไร
      "เชื่อเถอะ ในจำนวนทั้งหมดนี้มีคนฟังเสียงปลาอยู่ไม่เกิน ๓๐๐ คน"
      "................"
      จากนั้นวงสนทนายามเย็นย่ำ เมื่อวันที่ ๒๑ สิงหาคม ๒๕๔๖ ที่หน้าบ้านดูหลำเจ๊ะหนุ๊อันประกอบด้วยโต๊ะอิหม่ามรอหีม ดูหลำหมาน ดูหลำเจะหนุ๊ ดลรอหีม และใครอื่นอีกหลายคน ก็ช่วยกันลงรายละเอียดว่า อยู่ในตำบลตลิ่งชัน อำเภอจะนะ ๑๐ กว่าคน ในเมืองสงขลาราว ๕ คน ที่บ่อโตรก จังหวัดปัตตานี มีอยู่อีกกลุ่มเล็กๆ และที่บ้านในถุ้ง อำเภอท่าศาลา นครศรีฯ ได้ยินว่ามีคนหัดใหม่อยู่จำนวนหนึ่ง
      คนที่รู้เรื่องดูหลำเป็นอย่างดี จะรู้ว่าการเคี่ยวกรำฝึกฝนตนเองเพื่อเป็นพรานปลาที่ช่ำชอง เป็นเรื่องยากเข็ญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าการเล่าเรียนวิชาเพื่อเป็นมหาบัณฑิต
      คนริจะเป็นดูหลำ ต้องไม่ขี้เกียจและไม่ขี้กลัว
      เด็กหนุ่มที่คิดจะเป็นคนฟังเสียงปลา ต้องไม่กลัวหนาวและไม่กลัวเหนื่อยกับการลุกจากที่นอน ไปออกเรือกับดูหลำตั้งแต่หัวรุ่ง
      การถ่ายทอดความรู้ทำกันท่ามกลางการทำงานจริง
      ก่อนสว่างปลายังอยู่ระดับผิวน้ำ เสียงร้องของมันดังชัดเจน สามารถได้ยินตั้งแต่นั่งอยู่บนเรือ
      แต่ก็เหมือนนั่งฟังเสียงจิ้งหรีดอยู่บนบ้าน ดูหลำอาวุโสเปรียบเปรย เราจับทิศไม่ได้ว่ามันดังมาจากด้านไหน ต้องลงไปใต้ถุนบ้านจึงจะรู้ทางที่มาของเสียง สำหรับเสียงปลาเราต้องดำลงไปใต้ผืนน้ำ
      แต่กับดูหลำที่ชำนาญทะเล เขาเพียงแหย่พายลงน้ำเอาหูแนบด้ามพายก็พอจะจับทิศทางได้
      เมื่อรู้ทิศที่อยู่ของปลา ดูหลำจะนำเรือส้มป้านติดตามฝูงปลาไปอย่างเงียบเชียบ ดำลงไปฟังเสียงเป็นครั้งคราวเพื่อรู้ระยะความเข้าใกล้ฝูงปลา หันหัวไปทางทิศที่มาของเสียง ถ้ารู้สึกเหมือนดังอยู่ตรงหน้าผาก แสดงว่าฝูงปลายังอยู่อีกไกล ต้องตามฟังเข้าไปเรื่อย กระทั่งเสียงปลาดังอยู่ใต้แผ่นอก 
        นั่นละ--หมายถึงมาอยู่ตรงฝูงปลาแล้ว
      ปลาที่เป็นความต้องการของพรานทะเล อยู่ในตระกูล ปลาจวด หรือที่ชาวบ้านจะนะเรียกว่า ปลาลามา อันมีอยู่มากกว่าสิบสายพันธุ์
      แต่ละชนิดมีรูปลักษณ์และรสชาติแตกต่างกัน คนที่คุ้นเคยอยู่กับปลาทะเลจะแยกแยะความแตกต่างได้
      ลามาสองซี่ หรือจวดเทียน เป็นเป้าหมายหลักของการล่า เนื่องจากขายได้ราคาดี กิโลกรัมละ ๔๐-๖๐ บาท (ราคา ณ ท่าเรือหน้าหมู่บ้าน) มันเป็นปลาตัวกลมเขื่อง เกล็ดสีเงินวาว มีฟันข้างบนเพียงสองซี่-สมชื่อ
      ลามาคลอง หรือจวดคอม พบได้ตั้งแต่กลางอ่าวจนถึงแถวปากแม่น้ำลำคลอง ตัวคล้ายปลาม้า เสียงร้องดังคล้ายเสียงกบ
      ลามาขี้ไคล ตัวออกคล้ำเหมือนมีขี้ไคล
      ลามาจีน หรือปลาหางไก่ ชาวประมงบางคนว่าเสียงร้องของมันคล้ายเสียงไก่
      ลามาจูหวา หรือปลาปากกว้าง
      ลามาแดง หรือจวดขี้แตก
      ลามาบาตู ตัวใหญ่หัวเล็ก
      ลามาหนูนุ้ย
      ลามาดอกไม้
      ปลาร้าปัง เป็นปลาใหญ่ ตัวสีเหลือง
      ปลากรูบ เรียกชื่อเลียนเสียงร้อง กรู๊กๆๆๆ เหมือนเสียงแม่ไก่ร้องเรียกลูกเจี๊ยบ
      ปลาฆ้อง ชื่อมาจากเสียงร้องที่ดังเหมือนเสียงฆ้อง
      ปลาบอเกาะ ขอบสีขาว
      ปลาตาดำ ดวงตาสีดำสนิท
      ปลาแประ 
        เหล่านี้เป็นปลาที่พรานปลาจวดต้องการ แต่ละชนิดร้องเสียงต่างกัน ดูหลำต้องฝึกฟังจนสามารถจำแนกชนิดของปลาในน้ำจากเสียงร้องของมัน
      นอกจากนี้ปลาชนิดเดียวยังร้องต่างเสียงหากเป็นต่างเวลา (หัวรุ่ง เช้า สาย เที่ยง) และต่างฤดูกาล
      ช่วงเดือน ๓ ลูกปลายังเล็กจะร้องแบบหนึ่ง เข้าเดือน ๙ ทะเลจะเริ่มระงมเสียงของลามาสองซี่
      อ็อกๆๆ ในยามกลางวัน
      อ๊ากๆๆ ในยามเคลื่อนฝูง
      กระทั่งเข้าเดือน ๑๐-๑๑ ปลาโตเต็มที่เสียงร้องจะดังมาก ก็อกๆๆๆ กว๊าง...!
      แต่ทุกเวลาและทุกฤดูกาล ใต้ทะเลไม่ได้มีแต่เสียงของปลาลามาเท่านั้น ยังมีเสียงเปรี๊ยะปร๊ะ ปริ๊บๆ ของตัวเพลียง เสียงปลากระเบนกระพือพื้น พรึบๆๆ เสียงกวี๊ดๆๆ เหมือนคนเป็นหวัดของปลาโลมา เสียงลูกปลาแตกฝูงดังพรู๊ๆๆ รวมทั้งเสียงว่ายน้ำของปลาฉลามที่ดังหวีดหวิวเหมือนเสียงลมพัดใบสน
      สรรพเสียงทั้งหลายนี้หูทิพย์ของดูหลำต้องสดับตรับฟัง และจำแนกความแตกต่างให้ได้
      คุณสมบัติข้อต่อมา คนจะเป็นดูหลำต้องไม่ขี้กลัว
      ห้วงยามในการทำงานดูหลำต้องอยู่โดดเดี่ยวกลางเวิ้งน้ำ จิตใจเขาต้องไม่วอกแวกและสร้างจินตนาการด้านร้ายขึ้นมาหลอกหลอนตัวเอง สมาธิต้องมั่นคง ไม่อย่างนั้นก็จะไม่ได้ยินอะไรนอกจากเสียงน้ำอื้ออึงในรูหู
      และเล่ากันตามความจริง ใต้ทะเลมีอันตราย! ซึ่งดูหลำต้องรู้เพื่อที่จะหลบหลีก
      แมงงองง็อง-ตัวคล้ายแมงกระพรุน สายพิษของมันจะมาเกาะติดเนื้อ และเมื่อชักออกเนื้อหนังส่วนที่โดนเกาะจะหลุดติดไปด้วย แมงกระพรุนลูกโดด-ตาต้องคอยดูอย่าเข้าใกล้ น้ำรอบบริเวณที่มันอยู่มีพิษคันอย่างร้ายกาจ สายฟ้า-สายพิษสีเขียวยาวเป็นวา ลอยมากับน้ำโดนเข้าจะคันแสบเนื้อ แมงกระพรุนหัวแข็ง- เกิดไปโดนส่วนหัวของมันเนื้อจะเปื่อยไหม้เหมือนโดนไฟ งูปิรัง-งูทะเลตัวยาว มีพิษร้ายแรง และต้องขึ้นกินอากาศเหนือผิวน้ำ จนมีกฎให้ดูหลำนุ่งผ้าขะม้าเท่านั้นเมื่อจะลงฟังปลา (ปกติผู้ชายมุสลิมในท้องถิ่น นุ่งโสร่ง) เผื่อว่าดำไปสวนทางกับการขึ้นหายใจของงูปิรัง มันจะไม่เข้ามาติดในร่มผ้าของดูหลำ ยิ่งกว่านั้นเกิดเจอกับฉลามก็จะได้ทิ้งผ้าเบนความสนใจของฉลาม แล้วดูหลำต้องพาตัวเข้าแนบใต้ท้องเรือ อาจารย์ทุกคนสอนศิษย์ให้จำขึ้นใจ เจอฉลามห้ามกระโดดหนีขึ้นเรือ เพราะนั่นจะกลายเป็นเป้าล่อให้มันไล่ตาม
      นอกเหนือจากความเชี่ยวชาญและรอบรู้ สวัสดิภาพกลางทะเลยังขึ้นอยู่กับโชคชะตา คนเป็นดูหลำจึงต้องดำรงตนอยู่ในศีลธรรม
      ห้ามประพฤติเจ้าชู้และห้ามพูดโกหก!   
        "บังหีม, เคยมีเรื่องเคราะห์ร้ายเกิดกับชาวประมงที่จะนะบ้างไหม" หัวรุ่งที่ยาวนานบนเรือที่จอดดับเครื่องลอยลำอยู่กลางทะเลทำให้เรามีเวลาได้คุยกันหลายเรื่อง ผมไม่แน่ใจว่าจะเหมาะควรหรือไม่กับการถามถึงเรื่องนี้ แต่ก็ยังถามออกไป
      ในเมื่อคิดจะทำความรู้จักกับวิถีชีวิตของเขาก็ควรได้รู้จักอย่างรอบด้าน อีกอย่างหนึ่งผมคิดว่าช่วงเวลาหลายวันที่ได้คลุกคลีกัน-เราสนิทกันพอที่จะคุยกันอย่างเพื่อนหรือพี่น้อง
      "ถึงหน้ามรสุมในเลเห็นแต่คลื่นขาวพรืดไปหมด มีเรือโดนคลื่นล่มทุกปี" ดลรอหีม หรือบังหีม เล่าและวาดมือไปเหนือเวิ้งน้ำซึ่งยามนั้นมีแพคลื่นเพียงบางเบา ไหวลำเรือโยกเยกเหมือนอยู่ในเปลที่มีคนคอยไกวให้ตลอดเวลา
      น้ำเสียงของบังหีมราบเรียบขณะเล่าเรื่องที่น่าตื่นเต้น "เสียเรือและอวน แต่ไม่เคยมีใครเสียชีวิต"
      "เป็นไปได้อย่างไร"
      บังหีม-อธิบาย ผม-จดจำเรื่องที่น่าประทับใจนั้นได้โดยไม่ต้องพึ่งสมุดบันทึก
      ดูหลำทุกคนชำนาญน้ำขนาดพาตัวเองอยู่ในทะเลได้เป็นวันๆ โดยไม่ต้องพึ่งชูชีพ ลูกเรือโดยส่วนใหญ่ก็ไม่ต่างกัน คนที่ว่ายน้ำไม่เก่งก็มีอยู่บ้าง แต่หากมีเหตุร้ายเกิดขึ้น เขาต้องพากันเข้าฝั่งให้ได้หมดทุกคน
      ในสถานการณ์ที่ทุกคนต่างไม่แน่ใจว่าตัวเองจะมีโอกาสรอดชีวิตกลับถึงฝั่ง ยังไม่มีใครยอมทิ้งเพื่อนเพื่อเอาตัวรอดคนเดียว
      มิตรภาพที่แท้พบได้ในยามยาก ไม่ได้มีอยู่แต่ในหน้าหนังสือหรือลมปาก พรานทะเลหลายคนเคยประสบมาด้วยชีวิตจริง
      "เราเป็นชาวประมงบ้านเดียวกัน มันทิ้งกันไม่ได้ ที่เรือแตกแล้วลูกเรือตาย ส่วนมากเป็นตังเกต่างด้าว มีคนตายเพราะเขาไม่ช่วยกัน"
      "ทะเลก็มีด้านร้ายของมัน?"
      "ใช่! แต่บางทีคนที่อื่น คนจากกรุงเทพฯ มาถึงก็ลงเล่นน้ำดำน้ำกันอย่างสนุก เพราะเขาไม่เคยรู้เห็นเรื่องร้ายๆ เราอยู่กับมันทุกวัน เรารู้ว่าอันตรายจากทะเลก็มีอยู่มากเหมือนกัน"
      "แต่คงไม่เท่ากับที่คนกระทำต่อทะเล-ใช่ไหม"
      ไม่ได้บอกบังหีมตรงๆ ว่าผมหมายถึงโครงการสี่หมื่นกว่าล้านบาทนั่นด้วย
      แต่คิดว่าพรานผู้เจนจัดทะเลอย่างเขาย่อมเข้าใจ--เขายิ้มกว้าง เห็นฟันขาวใต้ปื้นหนวดดำหนา
ฟ้าสางแล้ว
      อีกไม่กี่นาทีคงได้เห็นนาฏกรรมบนผืนน้ำของเหล่าพรานทะเล 
        สองวันที่แล้ว--วันที่ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๔๖ เป็นวันศุกร์ ตามปกติชาวมุสลิมจะหยุดทำงาน แต่ชาวประมงบ้านตลิ่งชันกลุ่มหนึ่ง ยอมเจียดเวลาก่อนประกอบศาสนกิจพาพวกเราออกทะเล ไปสาธิตการทำงานของดูหลำและเหล่าพรานปลา เด็กหนุ่มในหมู่บ้านคนหนึ่งชื่อสุการี เจะสนิ ถือโอกาสออกไปฝึกฟังเสียงปลาด้วย
      ดูหลำรอหีมบอกเราขณะเรือเชิดหัวออกจากท่า "จะทำให้ดูเหมือนกับวันที่ทำงานจริงทุกอย่าง"
      ถึงระดับน้ำลึกราวแปดเมตร ดูหลำเจะหนุ๊ กับดูหลำหมาน เริ่มดำลงไปฟังเสียงปลา ดูหลำอาวุโสอยู่บนเรือกับเรา คอยให้คำอธิบายประกอบการดูของจริง
      "ก่อนลงน้ำ ดูหลำต้องวิดน้ำใส่หัวเรือส้มป้านก่อน ๓ ครั้ง เพื่อขอพรจากพระผู้เป็นเจ้า พอลงน้ำก่อนจะฟังเสียงปลาต้องดำน้ำให้หัวเปียกทั่วเสียก่อน ไม่อย่างนั้นจะได้ยินแต่เสียงเส้นผมของเราโดนน้ำดังเปรี๊ยะปร๊ะ"
      "ให้ดูหลำโกนหัวเลยดีไหม?"
      "ไม่ได้! กลางทะเลแดดแรงมากหนังหัวจะปริแตก และโดนพิษในทะเลได้ง่าย"
      ระหว่างดูหลำดำน้ำฟังเสียงหาฝูงปลา เรือใหญ่ทั้งสามดับเครื่องลอยลำอยู่ห่างๆ เมื่อดูหลำเจอปลา เรือใหญ่จะเคลื่อนเข้าล้อมดูหลำเป็นรูปสามเหลี่ยม รอดูหลำหาที่อยู่ของฝูงปลาให้ชัดเจน
      "พออยู่ตรงฝูงปลา ดูหลำจะสาดน้ำให้สัญญาณ" ดูหลำรอหีม อรรถาธิบายพร้อมทำท่ากางฝ่ามือผลักไปบนผิวน้ำ "เรือทั้งสามลำที่เตรียมพร้อมอยู่แล้วจะเดินเครื่องวางอวนลงน้ำ ตีวงล้อมวนเข้าหาจุดที่ดูหลำอยู่"
      คงเพราะเรือของเราอยู่ห่างจากดูหลำมากเกินไป ภาพส่วนนี้จึงขาดหาย...สายตาเราไล่ตามภาพที่โต๊ะอิหม่ามบรรยายไม่ทัน อวนถูกวางลงน้ำจนเกือบหมดจึงได้เข้าไปใกล้ ผู้เฒ่ายังให้ความรู้ต่อเนื่องในอารมณ์ที่แจ่มใสไหลลื่นเหมือนเดิม
      "วางอวนเสร็จแล้ว ดูหลำจะดำลงใต้น้ำอีกครั้ง ฟังดูว่าปลาติดอวนหมดหรือยัง ปลาที่โดนอวนจะตกใจร้องเสียงดังต่างจากปลาที่ยังอยู่ในฝูง ถ้าปลายังติดอวนไม่หมด จะส่งสัญญาณให้คนบนเรือใหญ่เคาะไม้ไล่ต้อนปลาให้เข้าหาอวน จนปลาติดอวนหมด ดูหลำก็หมดหน้าที่ ปล่อยให้ลูกเรือสาวอวนขึ้นมาแกะปลา" 
        ชาวประมงมุสลิมพาเรากลับเข้าฝั่งทันก่อนถึงเวลาเข้ามัสยิด
      ภารกิจของเขาลุล่วงอย่างสมบูรณ์โดยไม่ขาดตกบกพร่อง แม้เป็นแค่การแสดงแต่ทุกคนก็ทำงานกันเต็มที่ เหน็ดเหนื่อยแต่ทุกคนยังยิ้มแย้ม นอกจากคำขอบคุณจากพวกเรา เขายังได้ปลามามากพอที่จะแบ่งกันกินทั้งหมู่บ้าน
      เราได้ความรู้และได้เห็นของจริง
      แต่สองช่างภาพ บันสิทธิ์ กับ บุญกิจ ไม่ได้ "ภาพ" การทำงานของดูหลำสักใบเดียว โดยปกติเพื่อนทุกคนรู้กันว่าเขาเป็นช่างภาพที่ฉับไว แต่กับการติดตามดูหลำทำงานกลางทะเลในวันนี้ ดูกับตายังแทบไม่ทัน ความคาดหวังที่จะเก็บภาพด้วยกล้องถ่ายจึงเป็นเรื่องเกินจริง
      วันถัดมา (๒๓ สิงหาคม ๒๕๔๖) เราขอให้เรือลำหนึ่งช่วยพาออกไปติดตามการทำงานของดูหลำ ผลที่ได้แทบไม่ต่างจากวันแรก เราไปถึงตอนที่ดูหลำเสร็จงานของเขาแล้ว ได้เห็นแต่การล้อมอวน และการสาวอวนขึ้นมาปลดปลาลงลัง
      กลางเปลวแดดของเที่ยงวันนั้น พรานทะเลเบิกบานกับการเก็บเกี่ยวดอกผลจากแรงงาน และภูมิปัญญา ขณะเรานั่งเรือกลับเข้าฝั่งอย่างหงอยเหงา 
          แสงสีเงินยวงบนขอบฟ้าตะวันออกแปรเป็นแสดส้ม รุ่งอรุณของทะเลต้นฤดูฝนแจ่มใสไร้ฝ้าหมอก เห็นเวิ้งน้ำกว้างจรดขอบฟ้า
      เสียงเรือหลายลำดังก้องสะท้อนมาตามท้องน้ำ กระชากคนในเรือลำสวยของบังหีมให้หันไปทางที่มาของเสียงอย่างฉับพลัน
      พรานปลาจวดกลุ่มหนึ่งกำลังวางอวนลงล้อมปลาอยู่ในระยะที่ห่างออกไปราวหลายนาทีแล่นเรือ แต่ไม่ไกลเกินเห็นความคึกคะนองของเรือทั้งสามลำขณะโจนทะยานตามกันไปบนสันคลื่น และท่วงท่าอันรื่นเริงของลูกเรือยามโรยอวนลงน้ำ
      เป็นเวลาเดียวกับที่ดูหลำเจะหนุ๊พายเรือส้มป้านกลับมาขึ้นเรือใหญ่
      เขาแจ้งกับเพื่อนพรานบนเรือว่า ช่วงก่อนสว่างเจอฝูงปลา ๒ ครั้ง หนแรกขนาดของฝูงปลายังไม่น่าพอใจ และมีปลาขี้เกะ (ปลาแป้น) ปนอยู่มากเกินเขาจึงปล่อยไป
      ในฝูงปลาจวดมักมีปลาชนิดอื่นว่ายปนอยู่ด้วย บ่อยครั้งชาวบ้านได้ปลาอินทรี ปลาจาระเม็ด ปลาทู ปลาหลังเขียว ติดมากับอวนปลาจวด แต่สำหรับปลาแป้น เป็นปลาไม่พึงปรารถของชาวประมง มันขายได้ราคาถูก ที่แย่กว่านั้นยังปลดออกจากอวนยากอย่างเหลือร้าย
      ดูหลำมาเจอปลาอีกฝูงตอนก่อนสว่าง แต่พอฟ้าแจ้งปลาจวนจะลงหน้าดิน เรือปั่นไฟลำหนึ่งแล่นผ่าน ผืนน้ำสะเทือน ปลาแตกฝูงหนีกระเจิง
      ไม่ใช่เพียงครั้งคราวที่เรือประมงปั่นไฟ เรืออวนลาก-อวนรุน สร้างปัญหาให้กับชาวประมงพื้นบ้าน หากให้กล่าวความจริงกันอย่างตรงไปตรงมา คงไม่อาจปฏิเสธว่าเรือประมงพาณิชขนาดใหญ่ทั้งหลายนี้ ได้ทำลายนิเวศธรรมชาติใต้ทะเลจนพังพินาศลงแล้วทั้งระบบ 
        แต่ก่อน พรานทะเลเคยมีแผนที่การเดินทางของปลาในรอบปีอย่างชัดเจนและแม่นยำ การฟังเสียงหาปลากันมายาวนานหลายชั่วอายุคน ผ่านการบอกเล่า จดจำ กระทั่งถูกบันทึกเป็นตารางที่ชัดเจนแน่นอนระหว่างเวลากับสถานที่
      ขึ้น/แรม-เดือน-ปีนี้ เจอฝูงปลา ณ จุดหนึ่งจุดนี้ (จดจำตำแหน่งกลางทะเลจากการดูดาว) วัน-เดือน เดียวกันของปีต่อไป ก็สามารถมาดักฝูงปลาได้ ณ จุดเดิม และในวันถัดๆ ไปปลาก็จะค่อยๆ เคลื่อนที่ต่อไปจากจุดนั้นวันละไม่มาก
      พวกมันเคลื่อนฝูงไปตามเส้นทางเก่า ไปสู่จุดหมายเดิมตามวันเวลาที่แน่นอน เป็นวงวัฏฏ์แห่งชีวิตที่เวียนซ้ำอยู่ในวงรอบปี
      ในความนึกคิดของคนอาจมองว่าห้วงสมุทรกว้างใหญ่ราวกับไร้ขอบเขต แต่ในความเป็นจริง วิถีของปลาตัวหนึ่งในทะเลก็ไม่ได้กว้างกว่าเส้นทางหากินของฝูง
      เส้นทางของปลาที่เป็นเหมือนสายใยสัมพันธ์ระหว่างฤดูกาลกับสถานที่ถูกตัดขาดสิ้นสลาย ภายหลังเรือประมงปั่นไฟ เรืออวนลาก-อวนรุน มาเยือนทะเลจะนะ
      เกือบสามชั่วโมงกับการทำงานอย่างโดดเดี่ยวกลางผืนน้ำและความมืด ดูหลำเจะหนุ๊กลับมามือเปล่า เขาขึ้นยืนบนหัวเรือ เพ่งพินิจสีของน้ำพลางสูบยาแก้หนาว ปล่อยความล้มเหลวไปกับควันยาฉุน ดีดก้นยาทิ้งลงทะเล แล้วพาลูกเรือมุ่งไปทางที่น้ำเป็นสีขุ่น
      ประสบการณ์หลายสิบปีกลางทะเลสอนเขา--ปลาอยู่ที่น้ำขุ่นและอุ่น น้ำเขียวใส-เย็น ไม่มีปลา 
          ดลรอหมาน วะหลำ และเสรี มุทะจันทร์ สองชาวประมงหมู่บ้านสะกอม อำเภอจนะ ตอบรับคำขอของเราด้วยความเต็มใจ สายวันเสาร์ที่ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๔๖ เขาขับเรือท้ายตัดคู่ชีพพาพวกเราสี่ชีวิตออกไปตามดูการทำงานของดูหลำ โดยมีโต๊ะอิหม่ามรอหีมร่วมทางไปด้วยเหมือนวันที่ผ่านมา
      ออกทะเลครั้งที่สองไม่สัมฤทธิ์ผลอย่างที่คาดหวัง แต่ก็ไม่ถึงกับคว้าน้ำเหลวอย่างสิ้นเชิง...
      เมื่อไม่ต้องจดจ่ออยู่กับเป้าหมายที่วางไว้ ใจก็มีที่ว่างพอจะเปิดรับสิ่งอื่น ในความหงอยเหงาขณะนั่งเรือบ่ายหน้ากลับฝั่ง เพียงทอดสายตาไปทางหัวเรือก็เห็นทะเลในมุมที่เราไม่ค่อยได้เห็น
      แนวหาดขีดยาวเป็นเส้นตรงแบ่งพรมแดนดินและน้ำ กลางน้ำมีเรือประมงกระจายอยู่เต็มอ่าว จำนวนนับตามการรายงานของคนในพื้นที่ประมาณ ๓,๐๐๐ ลำ (สามพันลำ) บวก-ลบไม่ไกลจากนี้
      ตลิ่งทรายยกตัวสูงจากฝั่ง หมู่บ้านชาวประมงวางตัวเป็นหย่อม อยู่ใต้ร่มเงาของสวนมะพร้าวริมชายหาด กลมกลืนกับทิวไม้ที่แผ่พุ่มทาบฟ้าเป็นฉากหลัง
      ตลอดแนวชายฝั่งไม่มีสิ่งแปลกแยกแปลกปลอมจากธรรมชาติ
      แต่ความบริสุทธิ์ของอากาศในท้องฟ้าคงเหลืออายุขัยอีกไม่นาน โรงงานแยกก๊าซมูลค่าโครงการสี่หมื่นกว่าล้านบาทกำลังจะเข้ามาตั้งในตำบล บนเนื้อที่ ๙๐๐ กว่าไร่ ซึ่งถูกปักเสาล้อมลวดหนามแน่นหนา มุมด้านหน้ามีหอคอยสังเกตการณ์เหมือนป้อมค่ายในการศึกสงคราม การปรับพื้นที่เพื่อเตรียมการก่อสร้างดำเนินมาตั้งแต่เดือนมิถุนายน ๒๕๔๖ มีกองกำลังตำรวจอารักขาอย่างเข้มงวดตลอด ๒๔ ชั่วโมง ภายในรั้วเป็นเขตหวงห้ามสำหรับชาวบ้าน สื่อมวลชน นักท่องเที่ยว รวมทั้งคนทั่วไป
      ห่างจากพื้นที่ตั้งโรงงานแยกก๊าซไม่ไกลเกินทอดสายตาถึง ปรากฎศาลาโครงไม้กลมมุงจากหลังใหญ่ กับโรงเรือนขนาดเล็กอีกหลายหลัง และอาคารมัสยิดหลังหนึ่ง ตั้งรวมกันอยู่ริมชายหาดที่ชื่อ ลานหอยเสียบ   
        ชาวบ้านในท้องถิ่นอาศัยชายทะเลแห่งนี้เป็นที่พบปะชุมนุม ศึกษาหาความรู้ ติดตามข่าวสารความเป็นไปของสังคมและโลก และติดตามข้อมูลความเคลื่อนไหวของโครงการขนาดยักษ์ ที่จะเข้ามาอยู่ในหมู่บ้านของเขา รวมทั้งสร้างโอกาสในการสื่อสารกับสาธารณชนโดยตรง
      ลานหอยเสียบเป็นที่หลอมรวมความสามัคคีของคนในชุมชน เป็นที่ระดมความคิดแลกเปลี่ยนความเห็น เป็นที่ชุมนุมของเยาวชนในหมู่บ้าน เป็นจุดนัดพบของกลุ่มแม่บ้านที่รวมตัวกันสร้างงานผลิตภัณฑ์ชุม