หน้าแรก|กระดาน|รีวิว|ประมูล|ตลาด|เปิดท้าย

CIRCLE HOOKS

                                                                                                                                                      จิระยุทธ  อำนวยผล

องค์ประกอบของการตกปลานอกจากแหล่งอาศัย แหล่งหากินของปลา อุปกรณ์รอกและคันเบ็ดแล้ว เหยื่อมีความสำคัญเช่นเดียวกับ "ตัวเบ็ด" ที่ถือได้ว่าเป็นหัวใจหลักของการตกปลาเลยทีเดียว
การเลือกใช้ตัวเบ็ดให้เหมาะสมกับการตกปลามีองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น
1. ชนิดของปลา ลักษณะและพฤติกรรมการกินเหยื่อ และที่สำคัญโครงสร้างของปากปลา
2. ชนิดของเหยื่อที่จะใช้ ขนาดของเหยื่อ และรูปร่าง
ทั้งสองข้อน่าจะเป็นปัจจัยหลักในการเลือกหาตัวเบ็ดมาใช้ในการตกปลาแต่ละครั้ง แต่ละตัว หรือแต่ละประเภท ซึ่งผู้ผลิตตัวเบ็ดตกปลาเท่านั้นที่ค่อนข้างพิถีพิถันและศึกษาค้นคว้าเพื่อพัฒนารูปร่างและองค์ประกอบรายละเอียดเกี่ยวกับตัวเบ็ดทุกตัว ทุกแบบ เราท่านนักตกปลาส่วนมากแล้วจะไม่ค่อยทราบหรือศึกษาหาข้อมูลว่าตัวเบ็ดแบบนี้สร้างขึ้นมาเพื่อใช้งานอะไร ?  ทำไมถึงต้องมีรูปร่างแบบนั้น ?  หรือทำไมมีลักษณะที่แปลกรูปร่างประหลาดกว่าตัวเบ็ดที่เคยใช้หรือพบเห็น ?
ในการตกปลา นักตกปลาส่วนใหญ่มักให้ความสนใจแต่เฉพาะเรื่อง ความคมของเบ็ด เป็นสำคัญ ส่วนขนาดและรูปร่างของตัวเบ็ดมักจะโยงเข้ากับขนาดของเหยื่อ รูปร่างของตัวเบ็ดมีโครงสร้างและจุดสำคัญประกอบกันทุกจุด และทุกส่วนมีจุดประสงค์และหน้าที่การทำงานที่เอื้อประโยชน์ในตัวเบ็ดหนึ่งตัวให้สามารถตกปลาได้



ตัวเบ็ดที่ใช้ในการตกปลามีอยู่มากมายหลายแบบ แต่ละแบบถูกสร้างและออกแบบมาให้มีประโยชน์ใช้สอยเฉพาะด้านหรือเฉพาะอย่างอันเกี่ยวเนื่องกับ ปลาและเหยื่อ เป็นสำคัญ นักตกปลามักคุ้นหูแต่เฉพาะ ยี่ห้อ (Brand) และ ขนาด (Size) มากกว่าจะคุ้นชื่อที่ใช้เรียก แบบ (Type) ซึ่งถูกกำหนดเป็นมาตรฐานในการเรียกแบบของตัวเบ็ดดังจะยกตัวอย่างให้ทราบ ดังนี้
1. "Baitholder" Ringed Eye
2. O' Shaughnessy Forged
3. Extra Long Plain Shank Ringed Eye Offset



4. Circle Sea Ocean
5. Trebles
6. Extra Strong
7. Titan Ocean
เป็นต้น
ชื่อที่กล่าวเป็นชื่อเรียกแบบของตัวเบ็ดเท่านั้น ยังมีชื่อที่ใช้เรียกตัวเบ็ดเฉพาะของแต่ละยี่ห้อและชื่อที่ใช้เรียกตัวเบ็ดเฉพาะของแต่ละยี่ห้อและชื่อที่ใช้เรียกในบรรดาหมู่นักตกปลาด้วยกันอีก ทั้งนี้ หากจะแยกแยะกันจริง ๆ คงต้องใช้การเทียบขนาดและรูปร่างเป็นเกณฑ์
สำหรับการตกปลาทางทะเลในบ้านเรานั้น ชนิดของตัวเบ็ดจะถูกกำหนดหรือถูกเรียกติดปากกันเป็น "โอ" หรือ ..../O ซึ่งเป็นการเรียกขนาดของตัวเบ็ด ตัวเบ็ดที่คุ้นหูและเป็นที่นิยมใช้ตกปลาทะเลในบ้านเรามีอยู่ไม่กี่แบบ เช่น O'Shaughnessy Forged, Titan Ocean, Live Bait เป็นต้น ส่วนตัวเบ็ดแบบ "Circle Hook" นั้น ไม่ค่อยคุ้นหูนักตกปลาบ้านเราเท่าใดนัก เพราะเท่าที่ทราบยังไม่ค่อยเห็นนักตกปลาใช้เบ็”แบบนี้กันเท่าใดนัก
CIRCLE HOOK
ประวัติและความเป็นมา
ในบรรดาตัวเบ็ด (Hook) สำหรับการตกปลาทั่วไป ตัวเบ็ดแบบ Circle Hook ถือได้ว่าเป็นตัวเบ็ดที่ค่อนข้างมีความเก่าแก่ที่สุดแบบหนึ่ง เพราะเท่าที่ทราบ ตัวเบ็ดแบบนี้ถูกสร้างและประดิษฐ์โดยมนุษย์ในหลายศตวรรษมาแล้ว เพราะเมื่อไม่นานมานี้ได้มีการค้นพบตัวเบ็ดโบราณที่มีอายุกว่า 4,000 ปี รูปทรงคล้ายคลึงกับเบ็ดแบบ Circle Hook ที่ชายฝั่งประเทศนอร์เวย์ และที่รัฐฮาวาย จากหลักฐานที่ปรากฏอาจจะก่อนยุคหิน (Stone Age) เป็นตัวเบ็ดที่ทำจากเปลือกหอยบางชนิด และกระดูกฟันของปลาวาฬ เป็นต้น



การค้นพบซากตัวเบ็ดโบราณในแหล่งโบราณคดีหรือจากซากเรือโบราณในมหาสมุทรแปซิฟิก แอตแลนติก และเมืองชายทะเลโบราณจากหลายต่อหลายแห่ง นักโบราณคดีมักจะค้นพบตัวเบ็ดตกปลาโบราณปะปนอยู่กับเครื่องใช้ต่าง ๆ อยู่เสมอ วัสดุที่ใช้ในการสร้างตัวเบ็ดส่วนใหญ่เป็นวัสดุที่หาได้ใกล้ ๆ แหล่งที่ขุดค้นพบนั้น ๆ เช่น กระดูกสัตว์ เปลือกหอย ไม้ เป็นต้น  ด้วยรูปลักษณ์ที่มีความคล้ายคลึงกับตัวเบ็ดแบบ Circle Hook ในปัจจุบัน จึงคาดเดาได้ว่า ตัวเบ็ด Circle Hook ที่ถูกผลิตและสร้างเพื่อให้นักตกปลาปัจจุบันเลือกใช้กันนั้น คงพัฒนามาจากรูปลักษณ์ของบรรดาตัวเบ็ดโบราณเหล่านั้น เพราะเหตุผลหลายข้อ เช่น การนำไปใช้งานที่ได้ผล, ความแข็งแรง และที่สำคัญ "การค้นพบซากเบ็ดโบราณทรงนี้มีจำนวนมากมายและกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปในทุกแหล่งน้ำทั่วโลก จึงพอจะกล่าวได้ว่า ในสมัยโบราณตัวเบ็ดที่มีรูปทรงแบบนี้ได้รับความนิยมและสร้างใช้งานตกปลากันอย่างกว้างขวางมากกว่าตัวเบ็ดรูปทรงอื่น ๆ ในอดีต"
วัตถุประสงค์ของตัวเบ็ดแบบ Circle Hook
1. ต้องการตัวเบ็ดที่สามารถเกี่ยวเหยื่อล่อให้คงอยู่ได้นานกว่าตัวเบ็ดแบบอื่น ๆ ในสภาพน้ำที่ลึกและกระแสน้ำไหลรุนแรง
2. ต้องการตัวเบ็ดที่เมื่อเกี่ยวติดปากปลาแล้วโอกาสที่ปลาจะดิ้นหลุดหรือโอกาสที่ตัวเบ็ดจะเหยียดล้าน้อยมากในสภาพการต่อสู้ระยะยาวและดึงปลาจากระดับน้ำลึก
เพราะเป็นที่ทราบอยู่แล้วว่า การตกปลาในสภาพที่ยากลำบากอย่างสภาพกระแสน้ำไหลแรง ระดับความลึกของน้ำ และพละกำลังของปลาขนาดใหญ่หลายชนิดที่มักจะอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำดังกล่าว การกินเหยื่อที่ค่อนข้างรุนแรงและกำลังมหาศาลในการดิ้นรน การสู้การรั้งปลาในระดับน้ำลึกไม่ใช่เรื่องง่าย ตัวเบ็ดที่มีความแข็งแรง แกร่ง และแน่นหนาเท่านั้น จึงจะทำให้การตกปลาประเภทนี้สนุกสนานและตื่นเต้นเร้าใจและที่สำคัญประสบผลสำเร็จ
วัสดุที่เลือกใช้ทำ Circle Hook
โลหะที่ใช้ทำตัวเบ็ดประเภทนี้มักจะเลือกเกรดของโลหะที่ค่อนข้างแข็งและเหนียวพอที่จะทนเกมหนัก ๆ ได้ดี เช่น Steel, Stainless Steel และอื่น ๆ นำมาขึ้นรูปและผ่านขั้นตอนต่าง ๆ เช่น ชุบแข็งและขึ้นคม เป็นต้น วัสดุที่ใช้ทำและเกรดของโลหะในเบ็ดแบบนี้ส่วนมากแล้ว บริษัทผู้ผลิตจะปกปิดสูตร เพราะถือเป็นความลับทางการค้าจึงไม่สามารถบอกรายละเอียดได้เท่าที่ควร



โครงสร้างของเบ็ดแบบนี้ออกแบบตามหลักการใช้งานและผลลัพธ์ที่ต้องการจริงเกี่ยวกับการตกปลา
ในปัจจุบันในบรรดาผู้ผลิตตัวเบ็ดรายใหญ่ ๆ ของโลก ได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับตัวเบ็ดแบบ Circle Hook เช่น O, Mustad & Son (USA) Inc. ได้เริ่มพัฒนารูปทรงและองค์ประกอบตลอดจนขั้นตอนการผลิตเบ็ดแบบ Circle Hook ตั้งแต่ปี 1960 และทดสอบการใช้งานตามสภาพพื้นที่ต่าง ๆ แหล่งน้ำทั่วไป พันธุ์ปลานานาชนิดและอื่น ๆ เพื่อให้ได้เบ็ดแบบ Circle Hook ที่ใช้ได้กับปลาแทบทุกชนิดและทุกแหล่งน้ำและสภาพการใช้งาน ล่าสุดการแข่งขันตกปลาน้ำลึกในรายการ "West Coast For Halibut Fishing" ตัวเบ็ดแบบ Cir#le Hook มีนักตกปลานำมาใช้ในการแข่งขันและประสบผลสำเร็จมากกว่า 30 % ของบรรดาตัวเบ็ดแบบอื่น ๆ ทั้งหมด
และกว่า 7 ปีที่ผ่านมา การตกปลาต่าง ๆ ทั่วโลก นักตกปลาเกมส์ขนาดใหญ่มักจะเลือกใช้ตัวเบ็ดแบบ Circle Hook มากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นปลา Tarpon, Striped Bass, Redfish, Bluefin Tuna, Yellowfin Tuna, Snapper, Grouper, Halibut หรืออื่น ๆ ที่เป็นปลาน้ำลึกหรือปลาเกมส์ขนาดใหญ่
การทำงานของเบ็ด Circle Hook
ทันทีที่เห็นรูปร่างหน้าตาของเบ็ดแบบนี้ นักตกปลาหลายท่านหรือเกือบทุกคนจะมีความรู้สึกว่า เบ็ดแบบนี้จะตวัดปลาติดหรือ? คมเงี่ยงเบ็ดงุ้มเข้าแบบนี้จะเกี่ยวปากปลาอย่างไร? การเกี่ยวเหยื่อจะทำอย่างไร ? คงลำบากแน่



ตัวเบ็ดแบบ Circle Hook แทบจะไม่ต้องมีการ Set Hook จากคันเบ็ดหรือจากรอกเลย ตัวเบ็ดจะทำงานของมันเอง กล่าวคือ ทันทีที่เหยื่อล่อที่เกี่ยวด้วยเบ็ดแบบ Circle Hook ถูกปลากินหรือเข้าไปอยู่ในช่องปากปลาแล้ว โดยปลากลืนเหยื่อ สัญชาตญาณของปลาจะเริ่มเคลื่อนไหวหรือว่ายน้ำหนีเพื่อกันปลาตัวอื่นเข้าแย่งเหยื่อ สายเบ็ดที่ผูกติดกับตัวเบ็ดอย่างแน่นหนาจะช่วยรั้งและเปลี่ยนทิศทางไปในทางตรงข้ามกับการเคลื่อนไหวของปลา และตัวเบ็ดจะหันเงี่ยงเข้าหาด้านข้างของช่องปากปลาบริเวณขากรรไกร (Jaw) ให้คมเบ็ดฝังเข้าเกี่ยวติดบริเวณดังกล่าว และเมื่อปลารู้สึกว่ามีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในช่องปากของมัน มันจะเคลื่อนไหวรวดเร็วและรุนแรงอันทำให้คมเบ็ดเกี่ยวทะลุในที่สุดหรือเท่ากับการ Set Hook เองโดยอัตโนมัติ ส่วนโค้งของท้องเบ็ดและหน้าบิดของตัวเบ็ดจะช่วยล็อคขากรรไกรของปลาให้แน่นหนามากยิ่งขึ้นและอยู่ในลักษณะทะลุออกด้านนอกปากปลาโดยไม่มีทางดิ้นหลุดหรืออาจจะเรียกว่า Hook - Set
เบ็ด Circle Hook ใช้ตกปลาประเภทใด
กระแสของการตกปลาในปัจจุบันทั่วไป มุ่งหวังให้เกมการตกปลาเป็นแบบอนุรักษ์หรือการตกแล้วปล่อยเสียส่วนมาก (Catch and Release) การนำเอาเบ็ดแบบ Circle Hook มาใช้ในวงการตกปลามีส่วนช่วยให้การตกปลาง่ายขึ้น และสะดวกสำหรับนักตกปลา และเป็นอันตรายต่อปลาน้อยกว่าเบ็ดแบบอื่น เพราะเบ็ด Circle Hook ที่ใช้ตกปลา 90 % ตัวเบ็ดจะติดที่บริเวณปากปลา (Jaw - Hooked) ฉะนั้น จึงทำให้บาดแผลที่เกิดขึ้นกับปลาไม่ร้ายแรงและสร้างความเจ็บปวดให้กับปลาหรือบอบช้ำแก่ปลามากเท่าใดนัก จึงเหมาะแก่การตกแล้วปล่อยมากกว่าเบ็ดแบบอื่น ๆ



การใช้อุปกรณ์ตกปลาด้วยรอกและคันเบ็ด หากว่าท่านใช้เบ็ดแบบอื่น ๆ ตกปลาประเภทเดียวกัน จากแหล่งน้ำแหล่งเดียวกัน นักตกปลาอาจจะต้องใช้แรง Set Hook ประมาณ 50 - 75 % เพื่อทำให้ตัวเบ็ดเกี่ยวติดส่วนใดส่วนหนึ่งของปลา แต่ในกรณีที่นักตกปลาเลือกใช้ตัวเบ็ดแบบ Circle Hook การ Set Hook จะใช้แรงเพียง 20 % หรือน้อยกว่า ก็สามารถทำให้ตัวเบ็ดเกี่ยวติดปากปลาได้อย่างง่ายดาย
การตกปลาที่นิยมใช้เบ็ดแบบนี้ ส่วนใหญ่จะเป็นการตกปลาน้ำลึก หน้าดิน หรือตาแหล่งซากเรือ และเป็นแหล่งที่มีปลาขนาดใหญ่ น้ำไหลแรง นักตกปลาที่เคยตกปลาประเภทนี้คงทราบดีว่า การตกปลาในแหล่งน้ำลึก เช่น ระดับน้ำลึกประมาณ 200 ฟุต ท่านไม่มีทางรู้สึกได้เลยว่าเมื่อใดปลา Strike เหยื่อ หรือเมื่อใดปลาติดเบ็ด และการจะตวัดเบ็ดเพื่อให้คมเบ็ดเกี่ยวติดปากปลานั้น เป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ในระดับความลึกขนาดนั้น แต่หากว่าใช้ตัวเบ็ดแบบ Circle Hook นักตกปลาเพียงแต่ยกคันเบ็ดและรั้งสายเบ็ดเอาไว้ก็เพียงพอที่จะทำให้เบ็ดเกี่ยวติดปากปลาได้แล้ว
การตกปลาในเมืองไทยกับเบ็ด Circle Hook
เป็นที่ทราบกันดีว่านักตกปลาในเมืองไทยคุ้นเคยกับเบ็ดตกปลาทะเลอยู่ 2 - 3 แบบ คือ
1. แบบ O' Shaughnessy Forged ใช้สำหรับตกปลาทะเลขนาดใหญ่ทั่วไป, การประกอบเหยื่อลาก
2. แบบ Live Bait ใช้สำหรับการตกปลาทะเลขนาดกลาง, ตกปลากองหินและหน้าดิน
3. แบบ Baitholder ใช้สำหรับการตกปลาทะเลขนาดเล็ก และการตกปลาแบบสายลอย
หากว่าในอนาคตมีการนำเบ็ดแบบ Circle Hook มาใช้ทดแทนตัวเบ็ดทั้งสามแบบหรือเพิ่มเบ็ดแบบ Circle Hook เป็นเบ็ดแบบที่สี่ในการตกปลาทะเลของไทย คงไม่ใช่เป็นเรื่องแปลกหรือข้อถกเถียงเกี่ยวกับคุณสมบัติและการทำงานของมันอีกต่อไป เพราะการใช้งานของมันสามารถครอบคลุมได้ทุกประเภท และค่อนข้างที่จะแข็งแรงกว่า และแน่นอนกว่า หากว่านำไปใช้งานในแหล่งน้ำลึกทั่วไป
เบ็ด Circle Hook ที่ผลิตกันอยู่ในปัจจุบันมีอยู่ด้วยกันหลายบริษัทและชื่อเรียก เช่น
1. Eagle Claw Fishing Tackle ใช้ชื่อว่า "Circle Sea Hooks, Cirlce Bait Hooks"
2. Gamakatsu USA ใช้ชื่อว่า "Big Eye Circle Hooks"
3. O, Mustad & Son (USA) Inc. ใช้ชื่อว่า "Tuna Circle Hooks, Demon Circle Hooks"
4. Owner American Corporation ใช้ชื่อว่า "Super Mutsu Hooks"
5. Seafarer/Momoi
6. VMC International ใช้ชื่อว่า "Circle Hooks"
และสุดท้ายหวังเป็นอย่างยิ่งว่า บทความและรายละเอียดต่าง ๆ เกี่ยวกับเบ็ด Circle Hook ข้างต้นคงเป็นประโยชน์แก่เพื่อน ๆ นักตกปลา และการริเริ่มใช้เบ็ดแบบนี้คงจะมีนักตกปลาเมืองไทยให้ความสนใจมากยิ่งขึ้น หรือจะลองเอาตัวอย่างจากชุดปลายสายที่ใช้ตกปลาน้ำลึกในต่างประเทศที่ใช้เบ็ดแบบนี้ไปลองใช้ดู ดังตัวอย่าง



ข้อมูลจาก Sport Fishing Magazine, Saltwater Sportman Magazine, Eagle Claw Fish Hooks (Catalog), Mustad Fish Hooks (Catalog)
แปลและเรียบเรียงโดย จิระยุทธ อำนวยผล ถ่ายทอดโดย Mr.SHARK