1. กำเนิดวิถี

ควันไฟลอยคละคลุ้งเหนือก่อไผ่ แดงนอนขดตัวอบไออุ่น ภายหลังที่ผ่านค่ำคืนอันเหน็บหนาวยาวนาน
วันนี้จะมีอะไรอีกไหม แดงขยับเหยียดขาคู่หลัง และเหลียวไปเลียบาดแผลที่โคนขาซ้ายที่เลือดแห้งกลบแผลคละไปด้วยขี้เถ้า
"ปะไปกัน" เสียงนายเรียก
............................................................................
"เอาตัวผู้สีน้ำตาลก็แล้วกัน ท่าทางมันเอาเรื่องดี"
หมาตัวน้อยซุกในกล่องเหล้าขาว 40 ดีกรีเก่าเปื่อยตัวเนื้อสั่นเทา ขณะรถกระบะขับเคลื่อนออกไป มันค่อยๆลุกชะโงกมองไปทางท้าย เหลือบเห็นแม่และพี่ๆอีก 4 ตัว ยังคงก้มหน้ากินอาหารที่กองที่พื้นอย่างไม่สนใจใยดี ว่าบัดนี้สมาชิกได้หายไปตัวหนึ่ง
ขาที่สั่น ใจที่เต้นระรัวของมัน ไม่รู้เลยว่า อนาคตข้างหน้าของมันจะเป็นเช่นใด
"เอ้ากินซะ"
"ชื่อไอ้แดงก็แล้วกัน ไม่รู้จะเรียกว่าไง"
นายเรียกชื่อมันว่า "แดง" แดงเองก็คงไม่รู้หรอก แต่ทุกครั้งที่นายเรียก "แดง" มันจะต้องวิ่งมาหาเขาเพราะมีอะไรให้กินเสมอ
เสียงเครื่องยนต์ของรถกระบะดับลง แดงกระโจนลงจากกระบะท้ายรถ มองซ้ายขวาและกดจมูกดมที่พื้น พร้อมกับมองหานายตามกลิ่นที่มันคุ้ยเคย หางดาบของมันกระดิกน้อยๆเพียงพอให้รู้ว่า
พร้อม
"ปะ...แดงไปกัน"
ไร่สัปปะรดโล่งเตียนมองออกไปไกลสู่ตีนเขา ไม่มีอะไรมากไปกว่าดินและหน่อสัปปะรดที่พึ่งแตก จากกอที่พึ่งตัดหัวไปส่งโรงงานแล้ว แดงวิ่งนำหน้า และไล่หากลิ่นที่แปลกปลอมไปจนสุดตีนเขา
"เฮ้ย...ทางนี้"
นายกับเพื่อนของนายสามคน วิ่งเยาะๆตามแดงไป ตามเสียงเห่าและขู่ในลำคอ
"บนทางกล้วยโน้น ตาวาวเชียว"
"สอยลงมาเลย พอได้ต้มกินมือค่ำ"
แดงนั่งมองไปที่ยอดกล้วยตานีต้นนั้น มีตัวอะไรซักอย่างอยู่ที่นั้น มันไม่ใช่ศัตรูที่มุ่งมาทำร้ายหรือไล่ล่าแดงกับพรรคพวกอีกสี่ห้าตัวหรอก แต่ด้วยหน้าที่ของแดง มันทำหน้าที่อย่างแม่นยำและเฉียบขาด ประสบการณ์สอนให้มันรู้ว่า เมื่อสิ้นเสียงปืนจากนายหรือเพื่อนของนาย หน้าที่ของมันจะจบลงเมื่อคาบหรือตรงไปยังตัวอะไรที่นายยิงและเฝ้าเอาไว้ หากต้องมีการต่อสู้ดิ้นรนขัดขืน มันจะทำหน้าที่อย่างดี สมเป็น"หมาล่าเนื้อ"

ข้างกองไฟดึกสงัด แดงแทะเศษเนื้อติดกระดูกชิ้นเล็กๆอย่างเอร็ดอร่อย  เช่นกันเสียงพูดคุยของนายและเพื่อนๆ พร้อมกลิ่นเหล้าคละคลุ้งกลิ่นควันไฟดังเกือบสว่าง  แดงยังคงแทะเศษเนื้อจนหลับไปเมื่อค่อนรุ่ง
วันนี้แดงอายุ 4 ขวบแล้ว ไม่มีอะไรในก้อนสมองของมันนอกจากนาย  และเกมส์การไล่ล่าที่นายสอนให้มันตั้งแต่เยาว์วัย
ดำผู้มาใหม่ เป็นหมาไทยสีดำ ท่าทางเย่อหยิ่ง แดงเข้าไปผูกมิตร โดยลดหางและใบหูก่อนจะนอนแผ่ราบ ซึ่งผิดวิสัยของหมาเจ้าถิ่นที่จะยอมหมาใหม่ ไม่นาน แดงและดำก็เป็นคู่หูที่ร่วมงานและรักกันเสมือนพี่น้อง

เสียงปืนดังจากราวป่า  แต่ครั้งนี้มันดัง ดังผิดไปจากทุกครั้งที่แดงเคยได้ยิน สันชาติญาณบอกให้มันวิ่งกลับไปตามทิศของเสียงปืน เสียงนั้น มันคุ้นหูต้องเป็นเสียงของปืนนายแน่นอน
แดงวิ่งอย่างไม่คิดชีวิต ควบผ่านขวากหนาม และหินกรวด มุดออกไปยังที่โล่งที่มาของเสียง นายนอนอยู่ที่พื้น พร้อมๆกับเพื่อนของนายอีกหลายคน กำลังช่วยกันพยุงร่างนายที่เปรอะเปื้อนไปด้วยเลือด เสียงพูดคุยดังค่อยต่างกัน ดำอยู่ใกล้ๆนั่งคอยตามคำสั่ง ไม่ขยับ แดงวิ่งไปหาดำและดมที่ปากดำ นัยว่าเพื่อสื่อสารหาความ

หลังจากกลับมาครั้งนั้น  แดงก็รู้แล้วว่านายได้จากมันไปเพราะปืนลั่น  มันเศร้าและเสียใจสำหรับคนที่ดูแล รักและเอาใจใส่มัน  แม้ชิ้นเนื้อและเศษกระดูกเพียงเล็กน้อย ที่นายหยิบยื่นให้มันจะดูไร้ค่า แต่นั่นก็มิได้พรากความภักดีของมัน ที่มีต่อนาย จากหัวใจมันออกไป

"พวกเองไปอยู่กับข้าก็แล้วกัน"
แดงวิ่งนำหน้า ดมพื้นกรวดปริ่มน้ำขาคู่หน้าก็ขยับวิ่งไปข้างหน้าอย่างต่อเนื่อง ดำเดินลุยน้ำทำท่าจะว่ายข้ามห้วยไปฟากตรงกันข้าม แดงหยุดกึกมองไปยังช่องทางด้านฝั่งตรงข้าม และกระโจนข้ามว่ายน้ำขึ้นไปยังฝั่งตรงกันข้าม มันเหลียวหลังกลับมามองนายและดำ ที่กำลังลุยน้ำแค่เอวข้ามตามมาแดงสะบัดขนที่เปียกน้ำ และกระโจนขึ้นตลิ่งสูงชัน ทะยานขึ้นไปโคนต้นตะแบก หนามไหนเครือลวกทิ่มแทงขนที่หยาบกระด้างของแดงไม่ระคาย มันเดินไล่ดมไปตามทางด่านเก่าอย่างคล่องแคล่ว
      ส้มโอป่าออกลูกดก ผลสุกล่วงเน่าส่งกลิ่นเหม็นเปรี้ยวคลุ้งไปทั่วบริเวณ แดงวิ่งวนไปมารอบโคนต้นพักหนึ่ง ก่อนจะกระโจนออกนอกทาง วิ่งไปทางริมน้ำอีกครั้ง ทางลาดชันลื่นไถลแต่แดงก็ผ่านมาได้จากประสบการณ์  บาดแผลที่พึ่งหายจากครั้งก่อนสอนให้มันรู้ว่า ข้างหน้าไม่ปลอดภัยและอาจจะต้องเจ็บตัว
ดำวิ่งตามมาข้างหลัง ตามหน้าที่ระวังหลังให้นาย  และไม่ควรวิ่งแซงหน้านาย แต่ครั้งนี้มันตื่นเต้นและผิดวิสัย  ดำพุ่งพรวดเดียว ทะลุรอดช่องหนามไหนร่วงลงน้ำ เสียงดังโครม
"เฮ้ย...ไอ้นี่" เสียงนายดุ
เก้งแม่ขนาด 5 ศอกมีลูกน้อย กระโจนโครมลงห้วย  แดงเห่ากระโชกตามไป และวิ่งกระโจนลงน้ำ ในขณะที่ดำยังคงล้มกลิ้งเกี่ยวพันกับหนามไหน...ร้องเอ๋ง
"เฮ้ยๆๆๆๆๆๆ"
นายลื่นล้มเสียงปืนลั่นดัง...
แดงหันกลับ ขณะว่ายน้ำตามเก้งแม่ลูก เสียงปืนดังก้องป่า ทุกสรรพสิ่งเงียบสนิท
"เสียงดำครางในลำคอ หงิงๆๆๆ"
แดงวิ่งกลับมา ทั้งขนยังเปียกปอน  เกมส์วันนี้ยุติลงด้วยชีวิตเพื่อนของมัน ที่นอนหายใจรวยรินในซุ้มหนามไหนริมห้วยแห่งนั้น
เปล่าดำไม่ได้ตายเพราะหนามไหน  แต่มันผิดพลาดที่วิ่งแซงหน้านายเพราะตื่นเต้นในกระสากลิ่นเก้ง  เลยชนขานายล้มลื่นไถลพากันไปรวมในหนามไหนริมห้วย ปืนเลยลั่นเข้าที่หน้าอกของดำ มันตายก่อนที่เกมส์ชีวิตของมันจะเริ่มด้วยซ้ำ

"แดงเป็นไงซึมเลย"
รถกระปะรุ่นเก่า วิ่งปุเร้งๆเข้ามาจอดที่หน้าบ้านนาย แดงขยับจากกองขี้เถ้า สะบัดขนก่อนจะเดินไปสำรวจที่รอบรถ เสียงพูดคุยกับนายของคนแปลกหน้าสามสี่คน
"แดง...มากินข้าว"
เศษข้าวคลุกน้ำต้มเนื้อ รสชาติอร่อยชามโต พอให้มีเรี่ยวมีแรงขึ้นมามากสำหรับแดง มือนี้กินได้เต็มคราบ ไม่ใช่เพราะแดงต้องอยู่ตัวเดียว แต่อาจเพราะมีงานใหญ่รอให้ไปทำอีกครั้ง
ในวัยใกล้ 10 ขวบ หมาล่าเนื้ออย่างแดง ยังคงคล่องแคล่วว่องไว สายตาและจมูกเฉียบขาด แต่พละกำลังวิ่งไล่ล่าคงอาจจะเชื่องช้าไปบ้าง  แต่ยังไงนายก็คงยังเชื่อถือสันชาติญาณของแดง
ค่ำคืนนี้เสียงพูดคุยข้างกองไฟหน้าบ้าน ยังคงเหมือนเมื่อก่อนเมื่อหลายปี แดงยังคงนอนขดอยู่ข้างกองไฟนั้น มิได้หลับใหล มันยังคงคิดถึงนายคนแรกของมัน  แม่และพี่ ดำ วันเวลาผ่านมาเนิ่นนาน จนม่อยหลับไป

"แดง....ไปกันเร็ว"
มันกระโจนขึ้นท้ายรถกระบะคันเก่าของนาย  หูตั้งสายตาจับจ้องมองไปข้างหน้า ไกลจากแสงไฟที่เพื่อนนายสาดส่องออกไปเบื้องลึกของป่าสูง  รถวิ่งโยนโขยกเขยกไปตามทางที่ไม่ใช่ถนน แดงยืนทรงตัวอย่างมั่นคงตามประสบการณ์
เสียงทุบหลังคารถเบาๆสองสามที  ก่อนที่รถจะหยุดชะงัก แดงไม่รอช้ากระโจนออกจากท้ายกระบะ  ก้มจมูกดมและเริ่มออกวิ่ง ตามกลิ่นสาบเหม็นหื่นนั้นทันที วันนี้มันมีหมาลูกไล่อีกสองตัวอยู่ข้างหลังกลิ่นสาบของหมูป่า ไม่เหมือนกลิ่นเก้งกลิ่นวัวแดง "มันเหม็นเหม็นแบบที่หมาล่าเนื้อทุกตัวต้องจดจำไปตลอดชีวิต" เพราะนั่นอาจจะหมายถึงกลิ่นความตาย
แดงขยับดมซ้ายและขวา หมุนตัวหาที่ไปและที่มาของกลิ่น  เพราะจากประสบการณ์ของแดง หมูป่าเป็นสัตว์เจ้าเล่ห์ การทิ้งกลิ่นด้วยการฉี่หรือขี้ทิ้งไว้ บางทีไม่ใช่การกำหนดอาณาเขต แต่เป็นการหาตำแหน่งเส้นทางเดิน และเส้นทางหลบหนีในกรณีจวนตัวหรือเพื่อลวง

แดงวิ่งวนดมกลิ่นจากกองขี้หมู และหยุดสะดับเสียงจากหูที่ตั้งชัน ก่อนจะค่อยเดินกึ่งวิ่งเยาะๆไปทางร่องน้ำ หมาลูกไล่สองตัววิ่งตามแดงมาทัน  และวิ่งวนดมกลิ่นฉี่และขี้ของหมูป่าอยู่
นายเป่าปาก 1 ครั้ง แดงหยุดนั่งรอทันที  แต่จิตใจยังสั่นระรัว หมาลูกไล่สองตัววิ่งผ่านแดงไปแบบไม่รอท่า ตัวหนึ่งวิ่งสวนเข้าไปพงหนาม และทะลุช่องออกไปกลางทางด่านข้างหน้า เสียงร้องเอ๋งดังขึ้นตามมาด้วยเสียงครางหงิงๆ
"โดนแล้ว"
แดงยังคงนั่งใจสั่นอยู่กับที่  สัญญาณเป่าปากของนายบอกให้ว่าต้อง "คอย"เท่านั้น ห้ามเห่าห้ามขยับ
"ดีมากแดงเองเก่ง ว่ะ"
"หมาพี่ตัวนี้งเจ๋ง ว่ะรู้ดี"
นายและเพื่อนอีกสองคนประทับปืน พร้อมขยับลูกเลื่อนเข้าลำเพลิงย่องผ่านแดงไป นายผู้มาด้านหลังนั่งข้างแดงพร้อมกับตบเบาๆที่หน้าอกแดง...ดีมาก
เสียงปืนดังขึ้นยังกับป่าแตก พร้อมกับเสียงฟ้าถล่มแผ่นดินสะเทือน "ไม่"
นายและเพื่อนวิ่งสวนกลับออกมาจากช่องทางที่เดินผ่านแดงไป
หมูป่าโทนร่างกำยำดำทะมึนสูงร่วมวา วิ่งทะยานออกมาพร้อมกับเลือดที่ไหลออกเป็นลิ่มๆที่โหนกคอ มันตรงเข้าใส่ทุกอย่างที่ขว้างหน้า แดงขยับลุกวิ่งฉากหลบออกไปด้านซ้ายของมันและเห่าคำรามขู่ด้วยความโมโห
พื้นดินกระจุบเป็นทางยาว เพราะคมเขี้ยวที่แสยะออกข้างปากอย่างร่วมศอกของมัน ขุดดินเปิดออก
เสียงนายว่า
"แดง...ล่อมันไปทางโน้นซิ"
เจ้าหมูโทนขยับหัวงุดๆ สายตาแดงฉานมองไปที่ต้นประดู่ ที่มีเพื่อนนายสองคนคาขบอยู่ ส่วนนายนั่งอยู่ด้านหลังแนวบังไพรของซุ้มเสือหมอบ
แดงเห่าและขู่คำรามในลำคอ ตั้งท่าดูหมูโทนที่บัดนี้มันยืนแข็งทื่อราวกับไม่มีชีวิต เสียงลูกเลื่อนบรรจุลูกปืนของนายดังมาจากเบื้องหลัง แดงลดขาหน้าลงพร้อมเตรียมตัวเข้าปะทะกับยักษ์ใหญ่ตัวนั้น
แต่เสี้ยววินาทีแห่งความเป็นความตาย แดงเจ็บแป๊บเข้าที่โคนขาหลังซ้าย รู้สึกว่าตัวมันเองลอยระลิ่วปลิวออกไปนอกทางด่าน พร้อมกับเสียงปืนดังกระหึ่งผ่านแก้วหูของมันไป

"หมาพี่นี่เก่งจัง ใจกล้าไม่เบา"
แดงรู้สึกว่ามีมือหยาบกร้านของใครมาสัมผัสที่หัวของมัน "ใช่"นายเข้าลูบหัวเมื่อมันลืมตามาเห็นมันกระดิกหางด้วยความยินดี และดีใจที่เป็นนายของมัน ที่ยังรักและเอาใจใส่มันเหมือนเมื่อมันยังหนุ่ม


ควันไฟลอยคละคลุ้งเหนือก่อไผ่ แดงนอนขดตัวอบไออุ่นภายหลังที่ผ่านค่ำคืนอันเหน็บหนาวยาวนาน"วันนี้จะมีอะไรอีกไหม" แดงขยับเหยียดขาคู่หลังและเหลียวไปเลียบาดแผลที่โคนขาซ้ายที่เลือดแห้งกลบแผลคละไปด้วยขี้เถ้า
"ปะ...ไปกัน"เสียงนายเรียก
แดงเยียดยืนขึ้นด้วยหัวใจที่พองโต แต่ครั้งนี้มันคงไม่หนุ่มและว่องไวเหมือนเช่นเคย บาดแผลที่โคนขาก็ยังไม่หายดี อาจจะทำให้มันเชื่องช้าลงไปอีก แต่นั่นไม่เท่ากับหัวใจของมันที่ยังแข็งแรงเปี่ยมล้นไปด้วยศรัทธา ศรัทธาแห่งความจงรักภักดีที่มีต่อนายของมัน
"ไอ้เขียว...มาเร็ว"
แดงเหลียวไปมองสมาชิกใหม่ "หมาล่าเนื้ออีกตัว" มันเป็นหมาพันธุ์ทางที่นายเอามาเลี้ยงใหม่อีกตัว แดงยืนให้ไอ้เขียวดม แต่ครั้งนี้มันไม่ลดหางให้ แต่มีเสียงขู่ในลำคอแทน

เสียงปืนดังขึ้นอีกสองสามนัด เสียงเฮของนายและเพื่อนนายครั้งนี้เก้งใหญ่สองตัว ถูกหิ้วกลับมาวางพลาดมาที่ท้ายรถกระบะคันเดิม
แดงกระโดดลงจากรถเชื่องช้า  แววตาของหมาล่าเนื้อที่เริ่มจืดจางลง มันเดินช้าๆไปทิ้งตัวลงที่ข้างกองไฟกองเดิม ข่มตาหลับฝันถึงเรื่องราวในอดีต...เพื่อน พี่ และนาย
"เอ้า แดงกินซะ"
กระดูกชิ้นน้อยขาหน้าเก้งถูกโยนให้จากนายของมัน  แดงแค่ขยับหัวผงกดู แต่ก็ช้าไป"ช้าไป"
เจ้าเขียวหมาหนุ่มที่ตรงเข้ามาคว้าเอาไป พร้อมกับหางที่กระดิกอย่างเย่อหยิ่งของมัน แดงได้แต่มอง มีแต่เสียงท้องที่ร้อง
ช่างมันเถอะ...

เสียงปืนยังดังก้องในราวป่า หมาล่าเนื้อยังทำหน้าที่ของมันอย่างที่เคยทำ ตัวแล้วตัวเล่า ชีวิตที่เสี่ยง มีเพียงหัวใจที่ศรัทธา และความจงรักภักดีที่มีต่อนายเท่านั้น ที่ยังคงสืบทอดตลอดไป.
……………………………………………………………..
ทุกวันนี้เรามีชีวิตแบบไหน เป็น...นาย หรือเป็นแค่เพียง...หมาล่าเนื้อ.