หลายคนเชื่อว่าการตกปลาไม่ใช่สาเหตุของการทำลายพันธุ์ปลาในปัจจุบัน คุณเชื่อเช่นนั้นหรือไม่ พวกเรามักโทษการทำประมงที่ผิดกฎหมาย การจับปลาที่เกินพอดี ความเห็นแก่ตัวและรู้เท่าไม่ถึงการของชาวบ้านในพื้นที่
ผมคิดว่าไม่ว่าจะเป็นสาเหตุหลัก หรือเพียงส่วนหนึ่งของการทำลาย ไม่ว่าทำมากหรือน้อย ก็คือผิดเหมือนกัน เช่นเดียวการความผิดฐานลักทรัพย์ เพียง1บาทหรือ 100 บาท ก็ยังคงมีความผิดฐานเดียวกัน
สำหรับในเกมการตกปลา อะไรเป็นการสมควรหรือไม่ผมคิดว่าเราทุกคนต่างรู้ดี เราสามารถอนุรักษ์ธรรมชาติและปลาได้ ไม่ว่าเราจะไปตกปลาที่ไหน ไม่ว่าจะเป็นธรรมชาติหรือบ่อตกปลา ขึ้นอยู่ที่ว่าเราจะทำหรือไม่ ขึ้นอยู่ที่ว่าคุณจะเห็นคุณค่าของแหล่งน้ำหรือสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่าปลาหรือไม่ และขึ้นอยู่ที่ว่าคุณเลือกที่จะเป็นส่วนหนึ่งของการทำลาย หรือส่วนหนึ่งของการสร้างสรรค์
ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผมได้เดินทางไปตกปลาในหลายจังหวัด ทั้งในทะเล ตามเขื่อนหรือคลอง บึงต่างๆ ผมได้เห็นการหาปลาของชาวบ้าน และนักตกปลา ที่เกินขอบเขตของความพอดี ความจริงอย่างหนึ่งที่ผมได้รับรู้คือไม่ว่าคนรวยหรือคนจน ล้วนเห็นแก่ตัวทำเพื่อตอบสนองความต้องการที่ไม่มีที่สิ้นสุดของตนเอง และจะตักตวงจนไม่เหลืออะไรให้ตักตวง
ความพอดีอยู่ตรงไหน ? อันนี้ผมจะบอกคุณได้อย่างไร ไม่มีระเบียบ ไม่มีกฎหมายกำหนด และผมก็มิบังอาจจะกำหนดความพอดีให้แก่ใครได้
ระหว่างนักตกปลา และชาวประมงที่หาปลาเพื่อยังชีพเลี้ยงดูครอบครัว เราแบ่งกันตรงไหน มีเส้นแบ่งที่ชัดเจนหรือไม่ หรือว่าไม่จำเป็นต้องแบ่ง
ลองมาดูเครื่องมือของชาวประมง และนักตกปลา เครื่องมือของชาวประมงไม่ว่าชนิดใด จะต้องเน้นการจับให้ได้มากๆ และไม่ปล่อยโอกาสให้ปลาหลุดรอด ส่วนคันเบ็ดของพวกเรานั้น มีไว้มากกว่าการจับปลามาเป็นอาหาร แม้จะจับปลาขึ้นมาได้แล้ว ปลาที่ติดเบ็ดขึ้นมาก็ยังมีโอกาสรอดกลับไป ถ้าหากนักตกปลาเห็นว่าควรจะคืนชีวิตนั้นให้แก่สายน้ำต่อไป
ผมเชื่อว่าพวกเราตกปลาไม่ใช่เพราะเรามีความสุขกับการฆ่าปลา ผมมีความสุขกับการออกตกปลา ความสุขนั้นบ่อยครั้งที่ไม่ได้เกิดจากการเย่อปลา บางครั้งเกิดขึ้นได้จากการได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติ ได้เดินทาง ได้พบผู้คนที่มีวิถีชีวิตแตกต่างกัน ได้ใช้ความพยายามในการค้นหา เราต่างก็มีเหตุผลของตนเองออกตกปลาเพื่อวัตถุประสงค์อะไรบางอย่างที่แตกต่างกัน แต่ผมขอพูดรวมๆว่าเราออกตกเพื่อการพักผ่อน เพื่อเป็นเกม
ถ้าเราตกปลาเพื่อการพักผ่อน จำเป็นหรือไม่ที่เราจะต้องตกปลาให้ได้มากๆ แล้วเราถึงจะมีความสุข?
ถ้าเราตกปลาเพื่อเป็นเกม การชนะหรือการพ่ายแพ้ วัดกันที่ไหน ถ้าเป็นเกม เรามีกติกาอะไรหรือไม่ จำเป็นที่จะต้องฆ่าคู่ต่อสู้ของเราด้วยหรือ
ไม่ว่าเราจะตกปลาด้วยเหตุผลอย่างไร เราก็น่าจะเป็นส่วนหนึ่งของการการอนุรักษ์สิ่งที่พวกเรารัก ใครมีความสุขกับการทำลายก็ช่างมันเถอะ ทำในส่วนที่เราทำได้ดีกว่าคับ มีหลายวิธีที่เราทำได้เริ่มต้นจากการตกปลาอย่างรู้จักจำกัดปริมาณปลาที่จะนำกลับไปทำอาหาร เลือกที่จะปล่อยปลาที่ไม่ได้ขนาดที่จะบริโภคหรือที่ยังไม่ตัวเต็มวัย catch and release (ขออนุญาตเรียกทับศัพท์นะคับ) เป็นวิธีที่ง่ายที่สุดที่ราจะช่วยอนุรักษ์ปลาของเรา เช่นเดียวกับนักตกปลาทั่วโลกที่เขาทำกันอยู่ หากเราคิดที่จะตกแล้วปล่อยก็คงต้องเริ่มต้นเตรียมตัวก่อนตก เริ่มแรกจากการใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมกับปลา และแหล่งน้ำที่จะตก การใช้อุปกรณ์เล็กเหมาะสำหรับบางพื้นที่เท่านั้น พื้นที่ๆมีอุปสรรคใต้น้ำเยอะก็ควรใช้อุปกรณ์ที่มีขนาดใหญ่หน่อย เพื่อป้องกันสายขาดและปลาจะได้รับบาดเจ็บจากตัวเบ็ดที่ติดปากไป ตัวเบ็ดก็ควรจะบีบเงี่ยงเพื่อจะได้ปลดง่ายๆและไม่ทำให้ปลาบาดเจ็บจนเกินไป หรือเมื่อปลากลืนเบ็ดเข้าไปลึกๆ หรือตัวเบ็ดเกี่ยวแน่นที่เหงือก เราก็ควรตัดสายเอ็นให้ใกล้ตัวเบ็ดที่สุด แล้วปล่อยมันไป กรดในตัวปลาจะย่อยสลายตัวเบ็ดไปเอง ควรหลีกเลี่ยงตัวเบ็ดstainless steelเพราะจะไม่ย่อยสลาย คีมชนิดปากยาวก็จะต้องมีติดตัวไว้เสมอ เพื่อจะได้ปลดปลาได้อย่างรวดเร็ว ถ้าเป็นไปได้ก็ควรปลดปลาในน้ำ การปล่อยก็ควรจะปล่อยเบาๆ ช่วยประคองปลาให้ทรงตัวได้และปล่อยให้มันว่ายออกไปเอง หากเห็นว่าปลาไมว่าย ก็ต้องทำให้น้ำผ่านเหงือกเพื่อช่วยให้ปลารับออกซิเจน โดยการประคองตัวปลาไว้แล้ววักน้ำผ่านปากปลา หรือจับตัวให้เคลื่อนไหวเดินหน้า ถอยหลังอยู่ในน้ำ ให้ปลาพักฟื้นสักครู่แล้วจึงปล่อยไป
หากเห็นว่าปลาบาดเจ็บเกินไป หรือหมดแรงจนคิดว่าไม่รอดแน่ก็นำกลับมาทำอาหารให้เป็นประโยชน์ดีกว่า และนั่นคือคุณค่าที่แท้จริงของสิ่งมีชีวิตที่เราเรียกว่าปลา เป็นสิ่งมีชีวิตที่ทำให้เราเรียกตัวเองว่านักตกปลา และมีความสุขกับการตกปลา
1
)
)
)
)